from Path to Nirvana http://bit.ly/2Y60Vlc
සංඝභේදය යනු නිවැරදිවම කුමක්ද??

ආනන්තරිය පාපකර්ම අතර තවත් බිහිසුනු විපාක සහිත
ආනන්තරිය කර්මයක් වන්නේ සඞඝ භේදයයි. හිතට එන එන
පරිදි නොයෙක් නොයෙක් මනෝ විතර්ක මත දහම යැයි
උපකල්පනය කොට, මූලාශ්‍රවලට ගරහමින් දහම කියන මෙවන්
සමයක යමෙකුට සිතන්නට, ආරක්ෂාව සලසා ගන්නට, බුද්ධ
භාශිතයට ගරු කරන්නට, සත්දහම ඉදිරියේ ශ්‍රද්ධාව උපදවාගෙන
සංවරව මේ දහම ඇසුරු කරන්නට මේ කෙටි ලිපිය උපකාරි
වේවා කියා හිතනවා.
මව මැරීම
පියා මැරීම
රහතුන් මැරීම
දුශ්ඨ සිතින් බුදුන්ගේ ලේ සෙලවීම
සංඝ භේදය
මේ කාරනා පහ තමයි ආනන්තරීය අකුසල කර්ම කියා හඳුන්වනු
ලබන්නේ. මේ කාරනා අතරින් ඔයාල අපි අතින් සිදුවන්නට
ඉඩක් නැහැ අර මුල් කාරනා හතරට අයත් ආනන්තරිය පාපකර්ම
හතර බොහෝවෙලාවට.
මව මැරීම
පියා මැරීම
රහතුන් මැරීම
දුශ්ඨ සිතින් බුදුන්ගේ ලේ සෙලවීම
මේ කාරණා හතර නම් අපි අතින් සිදුවන්නට කිසිසේත්ම ඉඩක්
නැහැ
නමුත් සංඝ භේදය?? එය සිදුවිය හැකියි ඕනෑම මොහොතක
ඔයාලා දන්නවා ආනන්තරිය පාප කලොත් එයට විපාක ඉතාම
දරුණුයි වචනයෙන් කියල වචනයෙන් ලියල නිම කරන්නට බැරි
බිහිසුනු විපාක ඊට ලැබෙනවා
සංඝභේදය කියන්නෙ ස්වාමින් වහන්සේලා දෙනමක් හෝ කීප
නමක් කේලාම් කියා බිඳවීමද………..?????

අපි දන්නවා යම් යම් අය තමන්ගේ අවබෝධය මෙයයි බුද්ධ
වචනය මෙයයි කියා යම් යම් ස්වකීය අදහස් දහමේ නාමයෙන්
මුදාහරිනවා. එය ඒ අයගේ අයිතිය. ඒ ගැන කිසිදු විවේචනයක්
නැහැ. ඒ වගේම සමහරු ත්‍රිපිටක පෙළදහම ප්‍රතික්ෂේප කරමින්
තමන්ගේ ගුරුවරයාගේ අදහස මෙයයි එය තමයි නිවැරදි ත්‍රිපිටක
පෙල දහම තුල දහම නැත ආදී වශයෙන් අදහස් දක්වනවා
පමණක් නොව ත්‍රිපිටකය ඇසුරින් ධර්මය විමසන අයව පවා
දරුනු විදියට නිග්‍රහ කරනවා. එහෙත් ලෝකයේ යම් අයෙක්
බුද්ධ දේශනාව ගැන මුලින්ම කරුණු උපුටා ගන්නේ දහමට
තිබෙන එකම මූලාශ්‍රය වන ත්‍රිපිටකයෙන් මයි. අර කවුදෝ ලියා
තිබුනා “ත්‍රිපිටකයෙන් නෙවෙයි නම් දහමේ මූලික න්‍යායයන්
ගන්තේ හරමානිස්ගෙන් වෙන්න ඇති කියලා” වැනි ප්‍රකාශ ඒ
සදහා ප්‍රකට වෙන්නේ මූලාශ්‍රය ඒ තරමට වැදගත් නිසයි. කෙසේ
වෙතත් මේ සංඝභේදය ගැන කියන ධර්ම කාරණාද මා
ත්‍රිපිටකයෙන් උපුටා ගත් දෙයක් මිස මගේ හෝ මගේ
ගුරුවරයාගේ අදහසක් නොවන බව සිහිපත් කරන්නට අවශ්‍යයි.
මෙය උපුටා ගත්තේ අංගුත්තර නිකායේ දසක නිපාතයේ
සඞඝභෙද සූත්‍රය ඇසුරින්ය..

ආයුශ්මත් උපාලි තෙරනම සංඝභේදය ගැන බුදුරජානන්
වහන්සේ ගෙන් විචාල කල්හි බුදුරජානන් වහන්සේ ඒ කාරණාව
පැහැදිලි කොට වදාලා මෙහෙම…
“සඞඝභෙදො සඞඝභෙදොති භන්තෙ වුච්චති. කිත්තානුවතා
නුඛො භන්තෙ සඞඝො භින්නො හොතිති”
භාග්‍යවතුන් වහන්ස..මේ සඞඝ භේදය..සඞඝභේදය කියල
කියනවා. කොතෙක් නම් කාරනා වලින් සඞඝ භේදය වේද?

1. “අධම්මං-ධම්මො- ති දීපෙන්ති”
අධර්මය ධර්මය බව දැක්වීම.

2.”ධම්මං-අධම්මො- ති දීපෙන්ති”
ධර්මය අධර්මය ලෙස පෙන්වීම.

3. “අවිනයං – විනයොති- දීපෙන්ති”
අවිනය විනය ලෙස පෙන්වීම.

4. “විනයං -අවිනයෝ-ති දීපෙන්ති”
විනය අවිනය ලෙස පෙන්වීම.

5.”අභාසිතං අලපිතං තථාගතෙන- භාසිතං ලපිතං තථාගතො-ති
දීපෙන්ති.”
තථාගතයන් වහන්සේ විසින් නොවදාල දෙයක් වදාල දෙයක්
හැටියට පෙන්වීම.

6. භාසිතං ලපිතං තථාගතෙන-අභාසිතං අලපිතං තථාගතෙනා-ති
අලපිතං දීපෙන්ති”
තථාගතයන් වහන්සේ විසින් වදාල දෙයක් කුමන හෝ
චේතනාවෙන් තථාගත වචනයක් නොවේ යැයි පෙන්වීම.

7.”අනාචිණ්ණං තථාගතෙන-ආචිණ්ණං තථාගතෙනා-ති
දීපෙන්ති”
තථාගතයන් වහන්සේ විසින්නොවඩන ලද්දක් වඩන ලද්දක්
යැයි පෙන්වීම

8.”ආචිණ්ණං තථාගතෙන-ආචිණ්ණං තථාගතෙනා-ති දීපෙන්ති”
තතාගතයන් වහන්සේ විසින් ප්‍රගුණ කරන ලද්දක් ප්‍රගුන
නොකරන ලද්දක් බවට පෙන්වීම.

9.”අප්පඤ්ඤත්තං තථාගතෙන-පඤ්ඤත්තං තථාගතෙනා-ති
දීපෙන්ති”
තථාගතයන් විසින් නොපනවන ලද්දක් පනවන ලද දෙයක් බවට
පෙන්වීම.

10.”පඤ්ඤත්තං තථගතෙන-අප්පඤ්ඤත්තං තථගතෙනා-ති
දීපන්ති’
තථාගතයන් විසින් පනවන ලද්දක් නොපනවන ලද්දක් බවට
පෙන්වීම.
( අංගුත්තර නිකායේ දසක නිපාතයේ සඞඝභෙද සූත්‍රය )

ඒ කාරනා නැවත ශාරාංස කොට දක්වන්නේ නම්…
1.අධර්මය ධර්මය බව දැක්වීම,
2.ධර්මය අධර්මය ලෙස පෙන්වීම,
3.අවිනය විනය ලෙස පෙන්වීම,
4.විනය අවිනය ලෙස පෙන්වීම,
5.තථාගතයන් වහන්සේ විසින් නොවදාල දෙයක් වදාල දෙයක්
හැටියට පෙන්වීම,
6.තථාගතයන් වහන්සේ විසින් වදාල දෙයක් කුමන හෝ
චේතනාවෙන් තථාගත වචනයක් නොවේ යැයි පෙන්වීම,
7.තථාගතයන් වහන්සේ විසින්නොවඩන ලද්දක් වඩන ලද්දක්
යැයි පෙන්වීම,
8.තතාගතයන් වහන්සේ විසින් ප්‍රගුණ කරන ලද්දක් ප්‍රගුන
නොකරන ලද්දක් බවට පෙන්වීම,
9.තථාගතයන් විසින් නොපනවන ලද්දක් පනවන ලද දෙයක්
බවට පෙන්වීම,
10. තථාගතයන් විසින් පනවන ලද්දක් නොපනවන ලද්දක්
බවට පෙන්වීම.
යමෙක් ඇයි මෙහෙම කරන්නෙ. එය හේතු නැතිව
නෙවෙයි.හේතු සහිතයි. සහේතුකයි.
තමන් කැමති විදියට විකෘති කරන ලද දහමක් බුද්ධ ධර්මය
හැටියට යමෙක් පෙන්වනවා නම් එය එසේ කිරීම සදහා ඔය
සංඝභේදයට තුඩු දෙන කාරනා දහය ප්‍රකට කරන්නට වෙනවා.
නියම තථාගත ධර්මය ත්‍රිපිටකය බැහැර කරල එයට ගරහලා ඔය
බුද්ධ වචනය නෙවෙයි මෙයයි බුද්ධ වචනය කියල කියනවා නම්
එයයි සංඝ භේදය
එතකොට අවිනය විනය හැටියට පෙන්වනවා නම් එයද
සංඝභේදයක්
මේ ශාසනයේ විනය කියන්නෙ මූලික වශයෙන් ශික්ෂා වලට.
එතකොට විනය හා බැඳුනු ශික්සාවන් වලට ගරහනවා නම් ඒවා
අවිනය කියල බැහැර කරනවා නම් එයද සංඝභේදයයි
ඊලඟට අවිනය අසීලාචාර බව, නොහික්මුනු බව විනය කියල
පෙන්වනවා නම් එයද සංඝභේදයයි.
මෙය ඉතාම වැදගත් කාරණයක්. කය වචනය හික්මීම විනය හා
බැඳුනු මූලික කාරණයක්. එතකොට සීලය කියන්නෙ විනය හා
බද්ධ කාරණයක්. ධර්මය පිලිබඳව කතාකරන යම් අයෙක් සිටියි
නම් ඔහුගේ වචනය ඉතා පිරිසිදු විය යුතුයි. ඔහුගේ වචන මුදු විය
යුතුයි. ඔහුගේ වචනය ශාන්ත විය යුතුයි.

සම්මා වාචාව බුදුරජාණන් වහන්සේ පනවා ඇත්තේ ආර්යය
අෂ්ඨාංගික මාර්ගයේ ශීල කොටසට යටත්ව. ධර්මය අන් අයට
කියන, ලියන යම් අයෙක් සිටියි නම්, ඔහුගේ සන්නිවේදනය
තුල වචනය අසංවරයි නම්, අවිනීත නම්, ඔහු ඒ අගෞරව
කරන්නේ තථාගතයන් වහන්සේට සහ ශ්‍රී සද්ධර්මයටයි.
මක්නිසාද යත් බුදුරජාණන් වහන්සේ ධර්මය දේශනා කලේ
සම්මා වාචාව මත පිහිටායි.

අද දවසේ දකින බොහෝමයක් දහම් ලිපි වල සම්මා වාචාව
වෙනුවට දක්නට ලැබෙන්නේ ඉතාම අසංවර, ව්‍යාකූල,
නොහික්මුණු අර්ථ නිරුක්ති සහිත භාෂා ශෛලියක්. ඒ ලිපි වලට
බොහෝ විට යොදන පසුවදන් (කොමෙන්ට්) ඉතාම අසංවර
අලජ්ජි වචන වලින් පිරුනු තවත් එක් විනෝදාංශයක් කරගත්
බවක් පෙනෙන වචන සමූහයක්. සම්මා වාචාව හුරු නොකල
අයෙකුට ධර්ම සන්නිවේදනය කල නොහැක්කේ දමහ තමාට
අවබෝධ යැයි ඇතිකෙරෙන මානසික තෙරපුම මුදාහැරීමක්
ලෙසටය. එසේ කරන කිසිවකු කෙරෙහි අමනාප විය යුතු නැත.
ඒ කිසිවකු විවේචනය කල යුතු නැත. ධර්ම සන්නිවේදනය යනු
එක් අතකින් සියලු දානයන් පරදවන උත්තම දානයක් වන අතර
දානය වරද්දා දීම තුල විපාකද ඒ කෙනාටම ලැබෙන බැවින්
එයට චේතනා පහළ කොට තමා තුල නවකර්ම රැස් කිරීම නිශ්ඵල
බැවිනි.
“අභාසිතං අලපිතං තථාගතෙන- භාසිතං ලපිතං තථාගතො-ති
දීපෙන්ති.”
තථාගතයන් වහන්සේ විසින් නොවදාල දෙයක් වදාල දෙයක්
හැටියට පෙන්වීම.
මෙය ඉතාමත් ජයටම අද කරගෙන යනවා
තමන් කැමති කැමති දේ කැමති විදියට ඉදිරියට දාලා බුදුන් මෙය
දේශනා කරන ලද්දක් කියලා කියනවා
එයද සංඝභේදයයි
භාසිතං ලපිතං තථාගතෙන-අභාසිතං අලපිතං තථාගතෙනා-ති
අලපිතං දීපෙන්ති”
තථාගතයන් වහන්සේ විසින් වදාල දෙයක් කුමන හෝ
චේතනාවෙන් තථාගත වචනයක් නොවේ යැයි පෙන්වීම.
ඊලඟට ත්‍රිපිටකයෙන් වේවා කිසියම් මූලාශ්‍රයකින් වේවා බුද්ධ
වචනය මේ යැයි පෙන්වූ කල එය බුද්ධ වචනය නොවේ යැයි
එයට ගරහනවා නම්
එයද සංඝභේදයයි
.”අනාචිණ්ණං තථාගතෙන-ආචිණ්ණං තථාගතෙනා-ති දීපෙන්ති”
තථාගතයන් වහන්සේ විසින් ප්‍රගුණ නොකරන ලද්දක් ප්‍රගුණ
කල දෙයක් යැයි පෙන්වීම
අද දවසේ ජ්‍යෝතිශය ඉරහඳ තාරකා සියල්ල ගැටගහල බුදුන්
පවා මේවා අනුමත කලා කියන උදවිය ඉන්නවා.
ඒ අය බුදුන් විමුක්තිය පිණිස නොකරන ලද නොවඩන ලද
දේවල් ඔය විදියට බුදුන් කලාය කියල පෙන්වන්නට හදන එකත්
සංඝභේදය වෙනවා
.”ආචිණ්ණං තථාගතෙන-ආචිණ්ණං තථාගතෙනා-ති දීපෙන්ති”
තතාගතයන් වහන්සේ විසින් ප්‍රගුණ කරන ලද්දක් ප්‍රගුන
නොකරන ලද්දක් බවට පෙන්වීම.
බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් අනන්ත අප්‍රමාණ විද්‍යාවන් ඍධීන්
වඩන ලද අතර ඒවා පිලිබඳ යම් යම් විවේචන මතිමතාන්තර
‍ෙපන්වනවා නම් බුදුන් කෙරෙහි වේවා දහම කෙරෙහි වේවා
සංඝයා කෙරෙහි වේවා එයද සංඝභේදයට වැටෙනවා.
අද මුහුනු පොතේ ඔයාලට බලාගන්න හැකියි මොනතරම්
වේගයෙන් මේ සංඝභේදය කියන ආනන්තරිය පාපකර්මය
තරගයක් හැටියට කරගෙන යනවද කියලා. ඒවා ගැන කතා
නොකර අපි පොදුවේ ගත්කල සිදුකරගන්නා අනර්ථය ගැන
ටිකක් විමසා බලමු.
උදාහරණ කිහිපයක් දෙන්නම්…අපිද නොදැනුවත්ව ඔය
සංඝභේදයට වැටෙන තැන්
එකක් තමයි මස්මාංශ ගැන තියෙන අදහස
එය බුදුන් වදාල සිල්පදයක් කියල හිතාගෙන සමහරු
දිවිහිමියෙන් නිර්මාංශ තත්වයට වැටිලා ඉන්නවා
බුදුරජානන් වහන්සේ කිසිදු තැනක අපට සිල් පදයක් පණවල
නැහැ මස් මාංශ වලින් වලකින්න කියලා
නමුත් එය බුදුන් වදාල සිඛ පදයක් හැටියට රකින අය කෙතෙක්
අදටත් ඉන්නවද නොවදාල සිල් පද, නොවදාල විනයක් වදාල
බවට දැඩිව ගෙන කරගන්නේ සංඝභේදයයි

ඉතිං ඔය කාරනයම ආනන්ද ස්වාමින් වහන්සේ බුදුරජානන්
වහන්සේගෙන් ප්‍රශ්න කරනවා
” සමග්ගං පන භන්තෙ සඞඝං භින්දිත්වා කිං සො පසවති තී?”
භාග්‍යවතුන් වහන්ස…සංඝභේදය කිරීමෙන් මේ තැනැත්තා
කුමක්ද ප්‍රසව කරන්නෙ? කුමක්ද උපදවන්නෙ?”
“කප්පට්ඨියං ආනන්ද කිබ්බිසං පසවතීති.”
ආනන්දය..සඞඝභේදය කිරීමෙන් ඒ කෙනා කල්පස්ථායි
පාපවිපාකය ප්‍රසව කරගන්නවා.
“කිං පන භන්තෙ කප්පට්ඨියං කිබ්බිසන්ති?”
භාග්‍යවතුන් වහන්ස..කල්පස්ථායි නම් කුමක්ද?”
“කප්පං ආනන්ද නිරයම්හි පච්චතීති”
ආනන්දය ඔහු ආයුශ්කල්පයක් නිරයෙහි පැහෙනවා.
අපායිකො නෙරයිකො කප්පට්ඨො සඞඝභෙදකො
වග්ගරතො අධම්මට්ඨො යොගක්ඛෙමාපධංසති
සඞඝං සමග්ගං භෙත්වාන කප්පං නිරයම්හි පච්චතීති”

අධර්මයේ හිඳිමින් සඞඝභේදයට ඇලුනු අපායට ඇලුනු සූළු වූ
නිරයේ උපදින කල්පස්ථායි සඞඝභේදකයා යොගක්ඛෙම
සංඛ්‍යාත අරහත් බවින් පිරිහෙනවා. ආයුශ්කල්පයක් නිරයෙහි
පැහෙනවා.
-පඨම ආනන්ද සූත්‍රය-අංගුත්තර නිකාය-
ආයුශ්කල්පයක් කියන්නෙ හිතන්න බැරි තරමට අති දීර්ඝ වූ
කල්ප කාලයක් ඒ මුලු කාලය තුලම ඔහු නිරයේ පැහෙනවා
එතකොට මනුස්ස ජීවිතය ලැබුවත් අරහත් බව ලබන්න නම්
ඉතාම අසීරු වෙනවා.

සංඝ භේදය කියන්නෙ තථාගත ධර්මයට ගරහලා වීකෘති කරල
රැස්කරගත් කර්ම ටිකක්නෙ. පැහැදිලිවම තථාගත ධර්මය කිසියම්
වෙනත් අවශ්‍යතාවයක්, වෙනත් න්‍යායය පත්‍රයක්, වෙනත්
උවමනාවක් ඉටුකරගැනීම පිනිස ඉහත කී විදියට අවභාවිත කරයි
නම්, විකෘති කරයි නම්, ගරහයි නම්, එය මව මැරීම, පියා මැරීම,
රහතුන් මැරීම, බුදුන්ගේ ලේ සෙලවීම කියන කාරනා තරමටම
බිහිසුනුයි. අතිශය භයානකයි. මෙහි ඇති බිහිසුනු බව නොදැන
යම් යම් අය අසංවර නොහික්මුන විලාසයෙන් දහම තවත් එක්
විෂයයක් කොට සැහැල්ලුවට ගනියිද, ස්වකීය දැක්ම පිරිසිදු දහම
ලෙස හුවා දක්වන්නට අසීලාචාර වාද විවාද කරයිද, කලහ
කරයිද ඒ කාරණයම එදාත් සමාජගතව තිබියදි ආයුශ්මත් උපාලි
තෙරණුවන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ගෙන් මේ විදියට විචාරනවා.

“ස්වාමීණී භාග්‍යවතුන් වහන්ස.. මේ භික්ෂු සංඝයාගේ බෙදීමක්
කලහ විවාදයන් ඇතිවෙනවා නම්( එය අප අද මෙතැනත්
ප්‍රත්‍යවශයෙන් අත්දකින දෙයක්) එයට හේතු කාරණා මොනවාද?
(මෙතැන කියා මා සඳහන් කලේ මුහුනු පොත වැනි ස්ථානයි)
එතකොට බුදුරජාණන් වහන්සේ පිලිතුරු දී වදාරණවා.
” උපාලිය.. මේ ශාසනයේ යමෙක්( භික්ෂු භික්ෂුනි උපාසක
උපාසිකා) අධර්මය ධර්මය කියා දකියිද, අවිනය අශීලාචාරකම
පහත් හැසිරීම විනය යැයි කියා දකියිද, බුද්ධ භාශිතය බුද්ධ
භාෂිතයක් සේ නොදකියිද, බුද්ධ භාශිතය නොවූ දේ බුද්ධ
භාෂිතය කියා දකියිද, තථාගතයන් ප්‍රගුන නොකල දෑ තථාගත
ප්‍රගුන කිරීමක් සේ දකියිද, තථාගතයන් ප්‍රගුණ කල දෑ
තථාගතයන් ප්‍රගුණ නොකල බව දකියිද, තථාගතයන් පැණ වූ දේ
නොපැනවූ දේ හැටියට දකියිද, තතාගතයන් නොපැන වූ දේ
තථාගත පැනවීම් ලෙස ගනියිද, එතැන කලහ විවාද භේද
ඇතිවෙනවා.
අංගුත්තර නිකාය-අක්කොසවර්ගය- විවාද සූත්‍රය
දැන් භික්ෂුන් බෙදෙන හැටි බුදුරජාණන් වහන්සේ මනාව
පැහැදිලි කරනවා. අවිනය විනය හැටියට සමාජ ගතකරන්නට
කරන උත්සාහය, අධර්මය ධර්මය කරන්නට හදන උත්සාහය
තුල එය කල හැක්කේ නිග්‍රහ කිරීම් කලහ කිරීම් භේදබින්න කිරීම්
තුලින් බවයි එයින් ප්‍රකට වෙන්නෙ.

මේ දහම කිව යුතු මූලික න්‍යායයක් තියෙනවා. ඒ න්‍යායයෙන්
බැහැරව ධර්මය කතාකරන්නට කිසිදු ගුරුවරයෙකුට කිසිදු
භික්ෂුවකට බැහැ. ඒ තමයි හත්ථිපදොපම සූතයේ දක්වා වදාල
පරිදි වනන්තරයේ සියලු සත්ත්වයින්ගේ පාලකුනු විසල්
ඇත්අඩිය තුල පිහිටන්නේ යම් සේද සියලු පරියායයන්, සියලු
ධර්ම විග්‍රහයන් චතුරාර්යය සත්‍යය තුලට ඇතුලත් කොට කිව
යුතුයි කියන න්‍යායය. එයින් බැහැරව දහම කථාකරන්නට
විස්තර කරන්නට බැහැ.
චතුරාර්යය සත්‍යයේ ආර්යය සත්‍යය හතර කෙරෙහිද අනුගමනය
කලයුතු ක්‍රමවේදයන් හතරක් දක්වා තියෙනවා.
චතුරාර්යය සත්‍යය අරභයා පිළිපැදිය යුතු කෘත්‍යය හතරක් බුද්ධ
දේශනාවේ සඳහන් වෙනවා.

01.දුක්ඛ සත්‍යය – (පරිඤ්ඤෙය්‍ය)-
දුක්ඛය තියෙන්නෙ පිරිසිඳ දකින්න.

02.දුක්ඛ සමුදය සත්‍යය- (පහාතබ්බං)
සමුදය තියෙන්නෙ ප්‍රහාණය කරන්නට

03.දුක්ඛ නිරෝධ සත්‍යය- .(සච්ඡිකාතබ්බ)
එනම් නිර්‍වාණයයි. එය ශාක්ෂාත් කළ යුතුය

04.දුක්ඛ නිරොධගාමිණි පටිපදා සත්‍යය- .(භාවෙතබ්බං)
ප්‍රතිපදාව වැඩිය යුතුයි.

මේ අනුව දුක්ඛ සත්‍යය යනු මනාව පිරිසිඳ දැකිය යුත්තක් බවත්,
සමුදය යනු ශේෂ රහිතව ප්‍රහානය කල යුත්තක් බවත්, ආදී
වශයෙන් තිබෙනවා.
පසුගිය කාලයේ එක්තරා අයෙක් නිරන්තරයෙන් මා සමග ඉතාමත් නිර්ලජ්ජ ආකාරයට වාදයට පැමිණ කියා
සිටියා “ත්‍රිපිටකයේ කොහොම තිබුනත් දුක තියෙන්නෙ බල බලා
ඉන්න නෙවෙයි නැති කරන්නයි” කියලා. බුදුරජානන් වහන්සේ
දුක්ඛ සත්‍යය පෙන්වා වදාලේ එය පිරිසිඳ දකින්න කියලා. බුදුන්
පැනවූ දෙයක් කාටද වෙනස් කරන්නට හැකි වෙන්නේ
සංඝභේදකයාට හැර.
තමා කතා කරන ධර්ම කාරණය මේ ආර්යය සත්‍යය හතරෙන්
කුමන කොටසකට අයත් දැයි සමහරුන්ට අදහසක්වත් නැහැ.
දුක්ඛ සත්‍යය අරභයා කරන දේශනයකට නිරෝධගාමිනි
පටිපදාවේ කාරනා ගැටගහන තත්වයට අද ධර්ම සාකච්ඡාව දහම්
ලේඛනය පත්වෙලා. ඒවාද වක්‍ර අයුරින් සංඝභේදයට තුඩු
දෙනවා.
යම් යම් ගුරුවරුන්ගේ අනුගාමිකයන් වීමෙන් නොදැනුවත්කම
නිසා තමන්ද සංඝභේදය නම් ආනන්තරිය අකුසලය ඇති
කරගන්නවා. එහෙම කරගන්නා අය අදටත් පැහැදිලිවම දක්නට
ලැබෙනවා මෙහි ඇති භයානක කම දන්න කෙනෙක් නම්
කවුරුන් දහම කිව්වත් දහමට බහා බලනවා. විනය හා සසඳා
බලනවා
එතකොට දහම සහ විනය ගැන ඉතාම පුලුල් දැනුමක්
අවබෝධයක් තිබිය යුතුයි. ඒ සඳහා තමයි අපි සූත්‍ර පිටකයෙන්,
අභිධර්ම පිටකයෙන් ධර්මය ඇසිය යුතු වන්නේ
බහුශ්‍රැත ධර්මධර කල්‍යාණ මිත්‍ර ස්වාමින් වහන්සේලාගෙන් දහම
ඇසිය යුත්තේ මෙය ඉතාම වගකීමක්. ඔවුන්ගේ ශීලය ගැන
නෙවෙයි සෙවිය යුත්තේ. ඔවුන් පවසන ධර්මය දහමට එකඟද
විනය හා සැසඳේද යන්නයි. ඉතාම ප්‍රවේසමෙන් කල යුතු දෙයක්
අන්ත වලට නොවැටිය යුතුයි. බුදුජානන් වහන්සේ අන්ත දෙක
ප්‍රතික්ෂේප කලා ඒ අන්ත පිලිබඳ අප තුල මනා වැටහීමක්
තියෙන්නට ඕනෙ. පටිච්ච සමුප්පාදය, චතුරාර්යය සත්‍ය්‍ය, සතර
සතිපට්ඨානය මේ ආදී ධර්මය විනය පිලිබද නිරන්තර දැනුමක්
ඇතිකරගැන්ම වටිනවා. එතකොට තමා ඇසුරු කරන කල්‍යාණ
මිත්‍රයා ගැන පරීක්ෂා කිරීමද නිරන්තරව කල යුතු වෙනවා
කල්‍යාණ මිත්‍රයා පවසන දෙය දහමට එකඟද විනය හා
සැසඳෙනවාද
මේවා තමන් විසින් ද නැවත නැවත ඒ මුලාශ්‍ර වලින් කියවා
සොයා බලා දැනගත යුතු වෙනවා
කාලාම සූත්‍රයේදි බුදුන් පැනවූවා..පරම්පරාවෙන් ආවට, පොතේ
තිබුනට, ගුරුවරයා කිව්වට එක හෙලා පිලිගන්නට එපා කියලා
ප්‍රතික්ෂේප කරන්නත් එපා…මෙය කුසල්ය මෙය අකුසල්ය කියල
දහමට බහා විනය හා සසඳා තමාම තීරණය කරන්න කියා
පැවසුවා
එතකොට අපට විනය කියන්නෙ ශික්සාවයි. පඤ්ච ශීලයේ සිට
ප්‍රාතිමොක්ෂ සංවර සීලය දක්වාවු කෝටියක් සංවර සීලය විනය
හා බද්ධ වෙනව. බුදුන් විසින් පනවා නැති ශික්ෂාවන් ඕනෙ
තරම් තියෙනවා විවිධ ආගම් වල. ඒවා සක්කාය දිට්ඨිය සහ
සීලබ්බත පරාමාස ගනයට යන්නේ සංඝභේදයත් සමගයි.
එය අප හමුවේද සමාජගත වෙලා තියෙනවා.එය විමුක්ති මාර්ගය
යැයි වරදවා වටහාගෙනද කටයුතු කරනවා
සංඝභේදය කුමන මුහුනු වරකින් තමා ගොදුරු කරගනීදැයි
විමසිලිමත්ව කටයුතු කිරීම ඉතාම වටිනවා.
සටහන-jatantha colombage-