Monthly Archives: February 2016

New photo from Facebook February 14, 2016 at 12:00PM

චේතනාව සහ කර්මය
.
.
තුන්ලෝකාග්‍ර වූ අමා මෑණි ලොව්තුරා බුදුපියාණන් වහන්සේ විසින් දේශනා කළ වදාළ නියාම ධර්මයන් අතර සම්බුද්ධ නියාමයක ලෙසට “චේතනාවම” “කර්මය” ලෙස වදාරා ඇත.
.
ඉතාමත්ම සැදැහැ සිතින් අප පන්සිල් අටසිල් සමාදන් වෙනවා. බුදුපියාණන් වහන්සේගේ සීලය, උන්වහන්සේ අපට වදාළ සීලය සහ සීලය නමින් අප හඳුන්වාගෙන සමාදන් වන්නා වූ සීල සම්පන්නභාවය ගළපාගන්නේ කොහොමද? අප සමාදන් වන පන්සිල් වලින් එක නිදර්ශනයක් ලෙස “සුරාමේරය මජ්ජපමා දට්ඨානා වේරමණී සික්ඛා පදං සමාදියාමි “ යන සිල් පදය විශ්ලේෂණය කරමු. රහමෙර පානය කිරීමෙන් වැළකී සිටිමි යන්නයි. සුරාපානය කළ විට සිල් කැඩීමෙන් පව් සිදුවෙනවා නම්, ‘සුරාමේරය මජ්ජපමා දට්ඨානා වේරමණී සික්ඛා පදං සමාදියාමි “ යන සිල් පදය කැඩෙන කෙතරම් ප්‍රමාණයක් සුරාපානය කළ යුතුද? සුළු ප්‍රමාණයක් බිව් විට පව් සිදුවෙනවාද? නැද්ද? සුළු ප්‍රමාණයක් බිව්වත්, පවම තමයි කියා ඔබ ප්‍රකාශ කරාවි. වැඩි ප්‍රමාණයක් බිව්වත් පව් සුළු ප්‍රමාණයක් බිව්වත් පව් නොදැනුණවත්ම බිව්වත් පව් දැනුවත්ව බිව්වත් නොදැණුවත්ව බිව්වත් පව් යන්න ඔබ ප්‍රකාශ කරාවිය. යම් කිසි කෙනෙක් ඇල්කොහොල් බීපු විට පව් සිදු වෙනවා නම්, ඇල්කොහොල් නොවන දෙයක් ගත් විට පව් සිදුවන්නේ නැත්නම්, මේ දෙකේදීම ශ්‍රද්ධාව සමගම ප්‍රඥාවෙන් තේරුම් ගත යුතු කරුණු බොහොමයක් තියෙනවා. බුදු පියාණන් වහන්සේ වදාළේ
.
“අත්තවියාභාධති සංවත්තති
පරවිව්‍යාභාධායිති පිස්සං වත්තති
උභයවිව්‍යා භාධායති පිස්සං වත්තති
තං අකුසළං “
.
තමන්ට අහිත පිණිස පවතින අනුන්ට අහිත පිණිස පවතින දෙපාර්ශ්වයටම අහිත පිණිස පවතින දීම, ගැනීම, කිරීම එයට අදාළ කටයුතු කිරීම අකුසලයකි. යම් කිසි කෙනෙක් තමන්ගේ ශරීරයට ඉතාමත්ම අහිතකර සුරානොවන දෙයක්, ගතහොත් එයින් යහපතක් වන්නේ නැහැ .අර අකුසලයයි බුදු පියාණන් වහන්සේ දේශනා කළ ධර්ම කරුණු සමහර විට ඉතාම රසවත් මත්වන්නෙක් නැති හොඳ ලේබලයක් ද සහිත ඉතාම ජනපි‍්‍රය කිසියම් බීම වර්ගයකින්ම අපට ලැබෙනවා නම් එයත් සුරාපානය කිරීමක් වැන්නක් නොවන්නේද? ඇල්කොහොල් නමින් විද්‍යාඥයන් විසින් වෙන්කර ගන්නට පුළුවන්කම තියෙන්නා වූ කිසියම් සංඝටකයක් භාවිත කිරීමමද පව? ඇල්කොහොල් සහ මත්ද්‍රව්‍ය සහිත මද්‍යසාර සහිත තව බොහෝ නිෂ්පාදන තිබෙන්නට පුළුවන. මද්‍යසාර ආශි‍්‍රතව නිෂ්පාදනය කළ කේක් වර්ගයක් අනුභව කළා නම් එයින් මද්‍යසාර ශරීරගත වීම පව්ද? මද්‍යසාර මිශ්‍රකොට දෙන ලද යම් යම් කේක් විශේෂ ආහාරයට ගන්නේ කේක් කෑමේ බලාපොරොත්තුවෙන් මිස මද්‍යසාර ගැනීමේ බලාපොරෙත්තුවෙන් නොවේ. ඒ මද්‍යසාර භාවිත කරමින් නිෂ්පාදනය කරන යම් යම් ඖෂධ විශේෂ භාවිත කිරීම පව්ද? බෙහෙත් භාවිත කරයි. භාවිත කරන ලද බෙහෙත්වල මද්‍යසාර අඩංගුයි. ඒ අනුව බෙහෙත් පාවිච්චි කිරීමේදි මද්‍යසාර ශරීර ගතවෙයි. මද්‍යසාර ශරීර ගතවීම පාපයක් නම්, එයද පාපයක් වෙයි. බෙහෙතක් වශයෙන් මද්‍යසාර සහිත සාදන ගලි විශේෂයක්, අරිෂ්ට වර්ග බී විට පව්. සුළු ප්‍රමාණයක් හෝ ඇල්කොහොල් ශරීර ගතවීම, පාපයකි කියන තර්කය අප පැහැදිලි කරගත යුත්තේ කොහොමද?
.
බොරුකීම, හොරකම් කිරීම පාපයක් නම් අපට එහි විදි විරෝධතා හෝ අතුරු ව්‍යවස්ථා හෝ විශේෂතා හෝ දකින්නට ලැබෙන්නේ නැහැ. යම් කිසි ගෙදරක මිනිස් ඝාතනයක් කළ හැකි ආයුධයක් තිබෙනවා යැයි සිතමු. එම ගෙදර කෙනෙකුම මෙම ආයුධය සොරකම් කළා යැයි සිතමු.ගෙදර ආරවුලක්,අර්බුදයක් ඇති වූ විට භාවිත කළ හොත් මිනිස් ඝාතනයක් සිදු වුවහොත්, ඝාතනයක් සිදුවීමේදී ඝාතනය වන්නාගේ් ජීවිතය නැති විය හැකි සේම, ඝාතකයාද සිරගත විය හැකි යැයි කල්පනා කර යමෙකු මෙම ආයුධය සොරකම් කරයි.සොරකම් කිරීම පාපයක් නම්, මෙම ආයුධය සොරකම් කිරීමද පාපයක් නොවන්නේ ද? මෙය පාපයක් නොවේය යන්න අප කෙසේ තර්ක කළ යුතුද? මෙය පාපයක් කියා කෙසේ සිත හදාගත හැකිද?
.
යහපත් සොරකම සහ අයහපත් සොරකම ලෙස වර්ග දෙකක් තිබේද? යහපත් ක්‍රියා සහ අයහපත් ක්‍රියා නමින් හඳුන්වනු ලබන ක්‍රියාවන් පිළිබඳ අපට නැවත වතාවක් ආපසු බැලිය යුතු වන්නේ එම යහපත් සහ අයහපත් ක්‍රියා මොනවාද යන්නයි.
.
බොරුකීම ඉතාමත් අයහපත් දෙයක්. යම්කිසි කෙනකු බොරුවක් කී විට එය අසන්නා රැවටෙනවා. අසන්නා රැවටෙනවා නම්, රැවටෙන්නේ බොරුවට නම් බොරුව කියන්නා කරන්නේ රැවටීම නම් කොහොමද බොරුකීම යහපත් වන්නේ ? බොරු කීමට අනුබලයක් කෙසේ ලබාදිය හැකිද? එම බොරුවල යහපත් බොරු සහ අයහපත් බොරු වශයෙන් බොරු දෙවර්ගයක් අප අසා නැහැ.
.
ඔබ ඔබේ ආදරණීය පුංචි දරුවා වඩාගෙන ගෙදර වටේ ඇවිදිමින්, විවිධ දේවල් පෙන්වමින්, පුංචි දරුවාට බත් කවන්නේ ඇතැම් ප්‍රකාශ කරමින්ද? ශරීරයේ වර්ධනයට අවශ්‍ය පෝෂණීය ප්‍රමාණයන් පිළිබඳව එහි වැදගත්කම නිරෝගී ආහාර පද්ධතියක ඇති අවශ්‍යතාවය කියාදෙමින් සත්‍ය වටහා දෙමින් ආහාර ලබාදෙනවාද?
.
කුඩා දරුවාගේ කුස පුරවාගැනීමට එක කෑම කටක් ගානේ් බොරු කියන එම ආදරණීය අම්මාට දරුවාගේ කුස පිරෙන වේගයට සමාන්තරවම පව් පිරෙනවාද? එහෙම වෙන්න පුළුවන්ද? දරුවාගේ කුස පිරෙන සාපේක්‍ෂ වේගයට අම්මාට පව් පිරෙනවා නම්,එය ආගමිකව නිර්වචනය කිරීමේදි මහත් ගැටලුවක් වෙනවානේ.
.
ජනපද කල්‍යාණිය සුන්දරිය විවාහ ප්‍රාප්ත වන්නට බලාපොරෙත්තුවූයේ නන්ද කුමාරයා සමඟ බව ඔබ අසා ඇති . එම සුන්දරිය විවාහ කරගැනීමට ගිය නන්ද කුමාරයාට බුදුපියාණන් වහන්සේ දිව්‍ය අප්සරාවන් ලබාදීමට පොරොන්දු වීම ඔබ හොඳට අසා ඇති. එම පොරොන්දුව සත්‍යයක්ද? එහිදි නන්ද කුමාරයාට සැබවින්ම දිව්‍ය අප්සරාවන් පෙනුනාද? පෙන්නුවාද? ලැබුවාද? ලබාදුන්නාද? කතන්දර ය ඉහත කී බොරුකීම “පව්” යැයි කියන පොදු ප්‍රකාශය” දෙස බලාගෙන මෙය නිගමනය කළහොත් බුදුපියාණන් වහන්සේ බොරුවක් ප්‍රකාශ කළ යැයි අපට වැරැදියට පෙනෙයි.
.
යම් කිසි ක්‍රියාවක හොඳ නරක මනින්නේ කුමන නිර්ණායක මත සිටද? යන්න ඔබ තීරණය කළ යුතුයි.මෙම නිර්ණායකයන් විය යුත්තේ මොනවාද? වඩාත් තේරුම් ගත හැකිය.
.
මෙම කාරණාව පැහැදිලි කරගැනීම සඳහා සොරකම් කිරීම, සුරාපානය කිරීම, බොරුකීම, නන්ද- සුන්දරී කතා ප්‍රවෘත්තිය යන හැම නිදර්ශනයකින්ම අප වටහාගත්තා ඉතාමත්ම හොඳ හිතින් කරන වැඩ විය හැකි වුණත් අපි සාමාන්‍ය පොදු ඥානයේදි දන්නා දේ අනුව නිර්ණය කිරීමේදි අයහපත් යැයි සම්මත බොහෝ ක්‍රියාවන් එසේ නොවිය හැකිය. මෙම කරුණ තවදුරටත් උද්දීපනය කළහොත් රෝහල් ගත කර සිටින රෝගීන් දෙදෙනෙක් අතරින් ඉතාමත් දරුණු ලෙස කපා කොටා තිබූ රෝගීන් දෙදෙනෙක් සිටියා. ඔවුන්ගෙන් එක් අයෙකු කිසියම් ආරවුලකින් කපා කොටා රෝහල් ගත කර සිටී. අනෙක් රෝගියා දරුණු ලෙස ශල්‍යකර්ම කර ඇත්තේ වෛද්‍යවරයා විසිනි. ඉතාමත් සාහසික ලෙස ඝාතනය කිරීමට භාජනය වූ එම රෝගියාත් අසාධ්‍ය තත්ත්වයේ සිටියා. මෙම පුද්ගලයන් දෙන්නාම කපා අත්තේ තියුණු අවිවලින් වුවත් වෙද්‍යෙවරයකු රෝගියකු ගේ ශරීරය ශල්‍යකර්මයක් සඳහා කපා කොටා දමන ලදදේ ඉතාමත් යහපත් චේතනාවෙනි. හිත හොඳින් ලේ හලන්න හැකි නම්, “චේතනාහං භික්ඛවේ කම්මං වදාමි “ යන්න චේතනාවම කර්මය යන්න අප අවබෝධ කර ගත යුතුය.
.
“චේතනා හං භික්ඛවේ කම්මං වදාමි “ සුරාපානය කළ අයගෙන් සමහර අයකු සුරාපානය කළේ සුරාපානය කිරීම සඳහාමයි. චේතනාව සුරාපානයයි. අරිෂ්ට බීපු පුද්ගලයකු එය පානය කරන ලැබුවේ, සුරාපානය කිරීමේ චේතනාවෙන් නොවන අතරම එය යම් ශාරිරික රෝගයකට ඖෂධයක් සඳහාම වශයෙන් පමණයි “ චේතනාව කර්මය “නම් මද්‍යසාර සහිත බෙහෙතක් රෝගයක් සඳහා පාවිච්ච කිරීම පාපයක් නොවේ. මත්වීම සඳහාම පමණක් බෙහෙතක් පාවිච්ච කරනවා නම් එයද පාපයකි. ආදරණීය මවක් දරුවාට කෑම කවන්නේ බොරු කියමින් වුණත්, එහි අපේක්‍ෂණය වන්නේ දරුවාට ආදරය පෙන්වමින් ආහාර ලබාදීම “චේතනාව“ නම් එය පාපයක් වන්නේ නැහැ සොරකම් කිරීම වරදක් වුවත්, අනතුර ක් හෝ ඝාතනයක් සිදුවිය හැකි යැයි සිතන ආයුධද සොරකම් කිරීම පවක් නොවන්නේ එහිද “චේතනාව “ ඉතාම පිරිසුදු නිසාය.
.
ලෝක ස්වාමි බුදුපියාණන් වහන්සේ සුන්දරී නන්ද ප්‍රවෘත්තියේදි නන්ද කුමාරයා ට දිව්‍ය අප්සරාවන් පෙන්වා දෙනු ලැබුවේ ඉතාමත්ම හොඳ යහපත් චේතනාවෙනි. “චේතනාව“ කර්මය වන අවසථාවේදී අවබෝධ කරගත යුතු වැදගත් දෙය සුන්දරී කතා ප්‍රවෘත්තියේදී බුදුපියාණන් වහන්සේගේ ක්‍රියා කලාපය ඉතාමත් යහපත් දෙයක් ලෙස මිස එය වැරැදි දෙයක් ලෙස අපට අර්ථකථනය කළ නොහැකිය. ශරීරයක ලේ සෙලවීම පිළිබඳ නිදර්ශනයේදී ඉතාම අයහපත් දෙයක් වුණද, ඉන් වෛද්‍යවරයා ලේ සෙලවනු ලැබුවේ ඉතාමත් යහපත් චේතනාවෙන් බව තේරුම් ගත යුතු සේම අනෙකුත් සාහසික පුද්ගලයා පව්කාරයකු ද ලෙසය.
.
‘චේතනාහං භික්ඛවේ කම්මං වදාමි “ චේතනාවට අනුවයි කර්මය හෙවත් ක්‍රියාව සිදු කරනු ලබන්නේ. යම් ක්‍රියාවක් යහපත හෝ අයහපත තීරණය කරනු ලබන්නේ චේතනාව මතයි. යම් කෙනෙකුට හැකියාව තිබෙනව ආශිර්වාද පූර්වකව හිස අතගාන්න. සිත ඇතුළෙන් අයහපතක් වේවායි යමෙකුට ආශිර්වාද කළ හැකිය. ඒ තැනැත්තාට යහපතක් හෝ අයහපතක් සිතේ තබා නොගෙන නරක සිතින් ආශිර්වාද කිරීමටත් හොඳ සිතින් දොස් කීමටත් හැකි බව අමතක නොකරන්න. ඔබේ දරුවන්ට ඔබ පහරදීමට ඔබ කැමති නෑ. ඔබේ දරුවාට ඔබ පහර දෙනවා නම් එය නූතන යම් යම් අත්තනෝමතිකව අන්තගාමී නිර්වචනයන් සමග නොගළපා දරුවන්ට දඩුවම් කරන්නේ කෙතරම් ආදරයෙන්ද යන්න බැලිය යුතුයි.
.
දෙමාපියන් හා ගුරුවරුන් දරුවන්ට දඬුවම් කරන්නේ ඇත්ත වශයෙන්ම අයහපත් චේතනාවකින් නොවේ. මෙම දරුවන්ට දඬුවම් කරන්නේද වැරැදි කරුවන්ට දඬුවම් කරන්නේද? ඉතාම ආදරයෙන්. ඒ අනුව බැලූ විට කොයිතරම් නම්, රිද්දවන්න නරක වැඩක් ලෙස ප්‍රතිචාර දක්වන්න පුළුවන්ද හොඳ හිතකින්.
.
අයහපත්ම චේතනාවක් හිතේ තබාගෙන මුව සරසාගත් සිනහවකින් ආසිරි පැතිය හැකි බවත්, රුදුරු වූ මුවකින් රුදුරු වූ පෙනුමකින්, යහපත් සිතකින් දඬුවම් කළ හැකි බවත් අමතක නොකරන්න. යමක් යහපත් හෝ අයහපත් ලෙස නිශ්චය නිර්ණය කිරීමේදි නිර්ණායකය විය යුත්තේ ක්‍රියාව නොවේ. ක්‍රියාවට පාදක වූ සිත බවයි . එනිසා යම් ආකාරයක ක්‍රියාවක් යහපත් ක්‍රියාවක් ලෙස හෝ අයහපත් ක්‍රියාවක් ලෙස තීරණය කරනු ලබන්නේ ක්‍රියාවට නොව ක්‍රියාවට මුල් වුණ සිත අනුවයි. යහපත් පෙනුම සහිත නරක වැඩ අයහපත් පෙනුම සහිත හොඳ ක්‍රියා අයහපත් සිතින් කරන හොද වැඩ, යහපත් සිතින් කරන අයහපත් වැඩ තේරුම් ගැනීම යහපත් හිතින් කරන යහපත් ක්‍රියා හා අයහපත් සිතින් කරන අයහපත් ක්‍රියා දැන් වඩාත් පැහැදිලියි. බුදුපියාණන් වහන්සේගේ “චේතනාහං භික්ඛවේ කම්මං වදාමි” යන ප්‍රකාශය අවබෝධයෙන් තේරුම් ගත යුතුයි.මින් මතුවට එසේ ක්‍රියා කිරීමට ඔබට හැකියාව ලැබේවාය ප්‍රාර්ථනා කරමු.
.
කැලණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ
සංස්කෘත අධ්‍යයන අංශයේ
මහාචාර්ය
ඉඳුරාගාරේ ධම්මරතන හිමි
.
ලිපිය උපුටා ගත්තේ බුදුසරණ අන්තර්ජාල කලාපයෙනි
http://ift.tt/1PKxk5o
.
¤☸¤══════¤☸¤☸¤══════¤☸¤ via Facebook Pages http://ift.tt/1GMS4Lf

New photo from Facebook February 13, 2016 at 09:29AM

කර්ම චක්‍රයෙන් – ධර්ම චක්‍රයට

ගරුතර නායක ස්වාමීන් වහන්සේ වෙත…

… මේ ලිපිය ලිවීමට ප්‍රධාන හේතුව වූයේ මට ඔබ වහන්සේගෙන් ඇසිය යුතු වැදගත් කාරණාවක් නිසාය. මගේ සිත ඉතාම පැහැදිලිව, ප්‍රභාවත්ව, නිශ්චලව නිතර තිබෙන නමුදු එදිනෙදා ජීවිතයේ සාමාන්‍ය ප්‍රශ්ණ වල දී පාලනය කර ගත නොහැකි කෝපජනක අවස්ථාවන් සිතේ පැන නගී. එවිට මම මෝඩ, ශික්ෂණයක් නැති, දඩබ්බර ගැහැණියක් මෙන් මුර ගාමි. මේ නිසා පවුලේ අප්‍රසාදයට ද, අවට අයගේ අප්‍රසාදයට ද පත් වෙමි. මට මාව ම එපා වේ. එහෙත් ඉතා ඉක්මණින් යළිත් සිත ‘කෝප පිස්සුවෙන්’ මිදේ. යළි ප්‍රභාවත් වේ. මට සිද්ධිය ද අමතක වේ. මෙය හරියට නිශ්චල ජල තටාකයක, උඩින් හමා යන සුළං පහරක් වැනිය. සුළං පහරට කැළඹෙන ජලය සුළං පහර හමා ගිය පසු යළි නිසල වේ. කැළඹීම ගැඹුරු නැත.

මෙය මට බලනොපෑවාට, මා අවට අයට තදින් බලපායි. ‍මා මෙන් මෙය ඉක්මණින් අවසන් කිරීමට ඔවුන් සතුටු නැත. ලේස්තිද නැත. මේ නිසා එදිනෙදා ජීවිතයේ මම සතුරන් සාදා ගනිමි. අප්‍රසාදයට පත් වෙමි. මේ අප්‍රසාදජනක ගතිගුණයෙන් මට ගැලවීමට උවමනාය.

ඒ සඳහා ඔබ වහන්සේගෙන් උපදේශයක් බලාපොරොත්තු වෙමි. මෙවන් සිද්ධිවලින් පසු ප්‍රබලව මට ඒ සිද්ධිය විස්තර කිරීමට හැක. මගේ දුර්වලතාවය හොඳින් පෙනේ. දුර්වලතාවය මතු වූ අන්දම ද පෙනේ. එයට පැටළුණු අයගේ දුර්වලතා ද පෙනේ. මා පාලනය කර ගන්නට තිබුණා නේද කියා සිතේ. ඒත් යළි යළිත් මම මේ වැරදි දේ කරමි. එය දැන් පුරුද්දක් මෙන් මතු වේ. වරකට මට මෙය පිටස්තර බලවේගයක් ද කියා ද සිතේ. පිටස්තර බලවේගයක් වූවත් එයට අසු වෙනවා නම් එය මාගේ දුර්වලතාවයකි. ‍

මේ පැහැදිලි කිරීමට තවත් අතුරු කතාවක් මා ඔබ වහන්සේට කිව යුතු ය. ස්වාමීන් වහන්ස, දොළොස් දහසක් වර්ෂයන් ඈතට මට පසුගිය ආත්ම පෙනේ. සියලුම ආත්ම නොව මේ ආත්මයට බලපාන කුසල අකුසල කර්ම කළ ආත්මයන් ය. ඉන් ඉතා ප්‍රබලව බලපාන ආත්ම තුනකි.

1. වසර දොළොස් දහසකට පෙර අත්ලාන්තික් සාග‍රයේ තිබූ ඉසුරුමත් රාජ්‍යයක රාජ කුමරියක් වූ ආත්මය.
2. ඉන් අනතුරුව ලංකා පුරයේ (ලක්දිව) ඉතාම නැණවත්, රූමත්, පිරිමියෙකු ලෙස, දැඩි ප්‍රතාපයෙන් යුත් තේජවන්ත රජ කුමරියක වූ ආත්මය.
3. දෙවන පෑතිස් රජු කල අනුලා බිසවගේ පාරිචාරිකාවක ලෙස සිට ඇය හා මහණව, ශ්‍රී මහා බෝධීන් වහන්සේ ළඟ මහණ දම් පිරූ ආත්මය (මේ කුසලය බොහෝ කලකට බලපායි. සසර හරි මඟට ගෙන යන්නේ මේ කුසලය මතුපිට එන කුසල චිත්තයන් යැයි මට වැටහේ)

මේ ආත්මයේ මම 18 වසරක් තිස්සේ, අන්ත කටුක මානසික පීඩා කරදර මැද හිරකාරියක සේ අප්‍රමාණ වද වේදනා විඳිමින් සිටිය ද, හැම දේකම වැරැද්ද, ප්‍රසිද්ධ අවමානය, තනිවීම, සමච්චලයට ලක් වීම වැනි දේට මුහුණ දුනිමි. මේ, ලංකා පුරයේ රජ කුමරියක වී සිටියදී කළ බරපතල පාපකර්මයේ අවසාන පියවරයි. ඒ කර්මය මා ගෙවා නිම කල ද, තවමත් ටිකක් තිබේ. ගිනි පුපුරු නිවී ගිය ද ඇති උණුසුම මෙනි. මෙහි අන්ත දුක දකුණු ඉන්දි‍යාවේ දේවාලයක දේවදාසියකව ගෙව්වෙමි. එය තිරිසනෙකු සේ වද වින්ද ආත්මයකි. මම අන් ස්ත්‍රියකගේ පුරුෂයාට ලොල්ව, පලි ගැනීමක් වශයෙන් මාගේ රාජ බලය ද, දැඩි ප්‍රතාපය ද යොදවා, ‍මාගේ ‍සහෝදරයා ලවා (අප සමපාලකයෝ වීමු) යට කී පතිභක්තිමත්, සියුමැලි, රූමක් කාන්තාව සිරකාරියක කළෙමි. ඈ බලවත් සේ කම්පාව, තනි ව, භීතියෙන් වද වින්දා ය. ඈට වද දීම (මානසික වධ), මට විනෝදයක් විය. ඈ මේ නිසා සමාජයේ අවමානයට ලක් වූවාය. සැමියා ඇයට ම පරිභව කර ඈ නෙරපා දැමීය. ඈ එවිට ගැබ්බරව සිටියා ය. තනිව ඒ දුක අවමානය ද වින්දා ය. අසරණව මිය ගියා ය.

මම යස රඟට මේ ආත්මයේ ඒ කර්මයේ ශේෂය ගෙවූයෙමි. තනි වීමි. නින්දා ලැබීමි. සැමියා විසින් ද, ඔහුගේ වර්ගයා විසින් ද දරුණු ලෙස පරිභව කරනු ලැබීමි. දරුවන් හා තනිව දුක් ‍වින්දෙමි. නොකළ වැරදි වලට සමා‍ජයේ ගර්හාවට ලක් වීමි. ප්‍රකටව ම පරිභව ලැබීමි. හිරකාරියක වීමි. දරුවන් හා තනිව සිටිමි (සැමියා මා පලවා හැරියේ ය).

මේ දුක් පීඩා එන විට මම කුසල බලය (සිල් රැකීමේ බලය) මතු වීමෙන් මෙයට හේතුව සොයන්නට වීමි. බෞද්ධ දර්ශනයේ ගැඹුර සෙවීමටත්, සත්‍යය සොයමින් යෑමටත්, කියවීමටත්, පින් දම් කිරීමටත්, ධර්මයට ඇලීමටත් පුරුදු වීමි. මාගේ මනැස ද, නැණැස ද ඇරුණේ ය. කර්ම වේගය කෙතරම් බරපතල ලෙස ගෙව්වත් අද මට ඒ ශේෂයක්වත් මනස් පීඩාවක් නැත. දුක් පීඩා මතක නැත. කිසිම වේදනාවක් නැත.

අත්ලාන්තික් සාග‍රයේ රාජ කුමරියක වූ මාගේ නම ‘ඇනීහා’ විය. අවුරුදු 14 දී වෛද්‍ය පූජකවරියක ලෙස පූජකාරාමයට ඇතුළු කරන ලදී. නිල් මහනෙල් තටාකයක් ඉදිරියේ දී කසිණයක් පුහුණු වීමට මට සිදු විය. මට නිල් කසිණ පුහුණු කළෙ, ශල්‍ය කර්මවලට භාජනය වන රෝගීන්ගේ තුවාල සනීප කිරීමට හා වේදනාව නැති කිරීමට මගේ මනසින් ‘නිල් ආලෝක ධාරා’ නිකුත් කිරීමට ය. ඒ යුගයේ වෛද්‍ය විද්‍යාව, මානසික බලය හා සම්බන්ධව කෙරුණේ ය. නිල් ආලෝක ධාරා නිකුත් කිරීමට මට විශේෂ බලයක් තිබුණු බැව්, අධිමානසික බල තිබූ පූජකවරු දැන ගත්හ. එහෙත් පුහුණු වූයේ අවුරුදු 4 ක් පමණි. මට අවුරුදු 18 දී පූජකාරාමයෙන් ද, රටින් ද පැන ගියෙමි.

මේ ආත්මයේ මට නිල් පාට දුටු විටම සිත පහන් වේ. එකඟ වේ. ප්‍රභාමත් වේ. උද්වේගයෙන් පිම්බී යයි. සිත ශාන්ත වේ. නිවේ. නිල් මහනෙල් මල මට ඉතා ප්‍රිය ය. අහස් නිල ඉතා ප්‍රිය ය.

මේ ආත්ම තුන මා දැක්වූයේ, ඒ මේ ආත්මයට ඉතා සම්බන්ධ බැවිනි.
1. මට මතුවන ‘කෝප පිස්සුව’ මගේ අකුසල කර්මයේ කොටසක් ද?
2. නීල කසිණය යළි වැඩීමෙන් මගේ සිත නිවා ගත හැකි ද?

බොහෝ දේ ලිවීම ඔබ වහන්සේට මහත් කරදර බව දනිමි. කරදර කරනවාට දෙපා නැමැද සමාව ඉල්ලමි.

ප.ලි.

පසුගිය ආත්මවල දැන හැඳින සිටි අය මට මේ ආත්මයේ දී හඳුනා ගත හැක. ළඟින්ම සිටින්නෝ කල්‍යාණ මිත්‍රයෝ ය. තවත් ළඟින් සිටින කොටසක් පරම හතුරෝ ය. මට මේ දෙකොටසම කෙරේ ඇත්තේ, එකම හැඟීමකි.

මේ හැර මේ සංඥා තලයට අයත් නැති නොපෙණෙන කල්‍යාණ මිත්‍රයෝ සිටිති. ඇතැම් ආත්ම (මට මතකයට නොඑන) ගැන ඔවුහු මට කියති. අවුරුදු දොළොස් දහසකට පෙර මා චාතුර්මහාරාජික දෙව්ලොවේ සිට පොළෝ තලයට ආ බවත්, යළිත් මේ ආත්මයෙන් පසු එහි එන බවත් මට දන්වා ඇත.

ඉදිරියේ ඇති ආත්ම දෙකක් මට පෙනේ. එකක් මොළය පිළිබඳ විශේෂඥ වෛද්‍යවරයෙකු (ශල්‍ය) ලෙස උපත ලැබීම. ඉන්පසු ආත්මය මහණ දම් පිරීම. මේ ආත්ම දෙක ම පිරිමි ආත්ම ය. ප්‍රබල කුසල බලපාන ආත්මයන් ය. මේ ආත්මයත්, ඊළඟ ආත්මයත් අතර ලොකු පරතරයක් පෙනුන ද, ඒ කා‍ලයේ මා ඉන්නේ කොහේ ද කියා මට නොපෙනුනේ ය. දැන් මට දන්වා ඇති පරිදි ඒ චාතුර්මහාරාජිකයේ ය. මනස ඉතා පැහැදිලි විට ඔවුහු මට කතා කරති.
මේ හැර ආලෝක වර්ෂ 500 ක් ඈත, මේ චක්‍රාවා‍ටයේ ම (වෘෂභ තාරකා මඩුල්ලේ හත්දින්නත් තරු පොකුරේ) තාරකාවක් වටා ඇති ග්‍රහලෝකයකින් එන පණිවුඩ මට ලැබේ. තව වසර දහයකින් මට ඒ ග්‍රහලොවට මට එන්නට පවා හැකි වේ යැයි, ඔවුහු මට කියති. අධිමානසික තරංග මත ගමන් කිරීමේ ශක්තිය මේ ග්‍රහ ලොවේ වැසියන්ට තිබේ. ඔවුහු විද්‍යා ඥානයෙන් ද, මානසික බලයෙන් ද අති ප්‍රබල ය. මනැස් සංඥාවෙන් කතා කරති. මේ කල්පයේ වැදගත් සිදු වීම් ඔවුන් ‘ටෙලිවිෂන්’ සේ චිත්‍රගත කර ඇත. ඒ අතර ගෞතම බුදුන් වහන්සේගේ ධර්ම දේශනා ඇතැම් කොටස් එහි ඇත.

මේ ගැන සෙවූ මට තාරකා විද්‍යාඥයින් මේ තරු පොකුරේ සෞර ග්‍රහ මණ්ඩලයක් තිබෙන බව සැක කරන බව තාරකා විද්‍යා පොත්වල දක්නට ලැබුණි. විද්‍යාඥයින් සැක පහළ කරන්නේ තර්කානුකූලව ඔප්පු කළ සාධක ඇත්නම් පමණි. හේතු ඇත්නම් පමණි.

මම ද මේ ගැන විමසිලිමත් වෙමි. ඔවුන් ආශ්‍රයට සුදුසු ප්‍රබල මනස් ඇතියවුන් බැවින් ඒ මට මහත් ප්‍රීතියකි. පසුගිය කාලයේ මාස හතරක් තිස්සේ මේ සංඥා මට ලැබුණේ ය. දැන් ඒවා නැවතී ඇත. මගේ කර්ම වේගය හීන වී, මගේ මනැස පැහැදිලි වන තෙක් මට සංඥා දීමට ඔවුන් බලා සිට ඇත.

මේ සියල්ල මට අරුම විශේෂ සිද්ධීන් ලෙස නොදැනේ. මේ සංසාරය විහිදී යන දුර පමණක් පැහැදිලි වේ. දැන් මහ පොළොවේ සිටියත්, එන ආත්මයේ චාතුර්මහාරාජිකයේ උපන්නත් මට එක සේ දැනේ. විශේෂ ප්‍රීතියක් නැත. මේ සියල්ල මනස නම් මායාමය බලවේගය මවන මායාවන් නොවේ ද?

ම‍ගේ එකම අධ්‍යාශයත්, උවමනාවත් සර්වඥතා ඥාණය ප්‍රත්‍යාක්ෂ කිරීම පමණි. මේ මගේ අන්තිම ස්ත්‍රී ආත්මය යි. සසර බරපතල පව් මම මේ ආත්මයේ දී ගෙවා නිම කරමි. ඉන්පසු සසර ඉදිරි මග පැහැදිලි විසල් ඍජු ගමන් මගක් ලෙස මට දැනේ. බාධක කිසිත් නැත. මගේ සිත පැහැදිලි අහසක් මෙන් විශාලව පැතිරී යයි. සියල්ල එක නිමේෂයකට එක්වර මම දකිමි. ඉන්පසු සිත වැසී යළිත් නිශ්චල වෙයි. මෙය ඉතා ප්‍රබලව දැන් මට දැනේ.

මේ ගමන් මගට සුදුසු ධර්ම දානය දෙන ලෙස මම ඔබ වහන්සේගෙන් ඉල්ලා සිටිමි. සසර මේ සන්ධිස්ථාන‍යේ දී මාර්ගෝපදේශකයා ඔබ වහන්සේ ම විය යුතු ය.

මේ දීර්ඝ ලිපිය ලියා ඔබ වහන්සේට කරදර කරනවාට දහස් වරක් සමාය ඇයැදිමි.

ප.ලි.

මේ ලිපිය ලියූ පසු මට කරුණක් නිරවුල් විය. කෝප පිස්සුව බරපතල කර්මය කළ ආත්මයේ තිබූ චරිත ලක්ෂණයකි. එය අද මට මා කෙරේ ම නින්දා පමුණුවන, ගර්හාවට ලක් කෙරෙන ආයුධයක් විය. කර්ම පල දෙන හැටි! දැන් මා මෙයට ප්‍රතිවිරුද්ධව නැගී කර්ම වේගය සිඳිය යුතු ය. එය කරන්නෙ කෙසේ ද? මෙය මතුවන්නේ මා නොසිතූ විට ය. හදිසි කුණාටුවක් මෙනි.

සසර ගමනේ මගේ ස්ත්‍රී භාවය නිමා වූ අන්දම ඔබවහ‍න්සේ හමු වූ විටෙක කියමි. එය කර්ම‍ වේගය පිළිබ ඳ විචිත්‍ර කතාවකි.

—————–
මෙය කටුකුරුන්දේ ඥාණනන්ද ස්වාමීන්වහන්සේගේ ගුරු ස්වාමීන්වහන්සේට ලැබුණු ලිපියකි. මේ උතුම් කත තවමත් ජීවතුන් අතර සිටියත්, චාතුර්මහාරාජිකයේ සිටියත් ඇයට මේ ධර්ම දානමය පින අනුමෝදන් කරමු. මේ උතුම් බුද්ධෝත්පාද කාලය අප්‍රමාදීව ගෙවන්නට සියලු දෙනාට මේ කථාව දහම් පඬුරක් වේවා !! via Facebook Pages http://ift.tt/1GMS4Lf

New photo from Facebook February 12, 2016 at 12:00PM

කො ඉමං පඨවිං විජෙස්සති – කවරෙක් මේ පොළොව දිනා ද? සෙඛො ඉමං පඨවිං විජෙස්සති – ‘සේඛ පුද්ගලයා’ මේ මුළු පොළොවම දිනනවා කියලා බුදුරජාණන්වහන්සේ දේශනා කළේ. එක සේඛ පුද්ගලයෙකුට මුළු පෘථිවි ධාතුවම දිනන්න පුළුවන්. මොකද එක හිතට මේ පෘථිවි සංඥාවම ගන්න පුළුවන් ස්වාමීන්වහන්ස.
අර උපමාව ගන්න – මුළු පඨවි ධාතුවම, ‘මුළු පොළොවම බිත්තියක් නම්’, ‘බිත්තිය වැහෙන්නම චිත්‍රයක් ඇන්දොත්’ – මේ ඇහෙන් බලන කොට ස්වාමීන්වහන්සේලාට චිත්‍රයක් පෙනෙයි. නමුත් පඨවිය පෙනෙන්නේ නැහැ.
හැබැයි ඔය පෙනෙන චිත්‍රයේ ඕනෑම වස්තුවක් අල්ලන්න අත දාන්න. මේ පෙනෙන ඕනෑම තැනකට අත දැම්මොත්, මේ අත හැපෙන්නේ ගිහිල්ලා මේ පඨවියේ, මේ බිත්තියේ මිසක ‘පෙනිච්ච දේ නෙවෙයි’.
එතකොට මෙන්න මේ මුළු පොළොවම එක්ම එක් පඨවි සංඥාවෙන් වැඩුවොත්, බිත්තියේ චිත්‍රය ඇන්දා වගේ ‘පඨවිය තියෙන තැනක චිත්‍රය දැන් පිහිටලා තියෙන්නේ නම්’ – චිත්‍ර දකින ගානේ අපේ මනසේ මනුස්සයෝ, පුද්ගලයෝ, ගෙවල්දොරවල් කියන අදහස් එයි. මුළු බිත්තිය වැහෙන්නම ඇඳපු චිත්‍රය තියෙනවා, බිත්තිය පෙනෙන්නේ නැහැ. චිත්‍රය දකින කොට ගංගා, මනුස්සයෝ, කපුටෝ, ගෙවල්දොරවල් කියන අදහස් අපිට එයි.
නමුත් තිට්ඨන්ති චිත්‍රානි තථෙව ලොකෙ – ලෝකයේ චිත්‍ර ටිකක් තියෙයි. සංකප්ප රාගො පුරිසස්ස කාමො – පුරුෂයාගේ මනස තුළයි කාමය. ගෙවල්-දොරවල්, කපුටෝ, ළිං, මිනිස්සු, ඉර, හඳ ඔක්කෝම – මනසේ. ‍
මේ වගේ මේ මුළු පෘථිවියම වැහෙන්න චිත්‍රයක් නම් මේ ඇඳලා තියෙන්නේ, තිට්ඨන්ති චිත්‍රානි තථෙව ලොකෙ – මේ ලෝකයේ චිත්‍රයක් තියෙයි. සංකප්ප රාගො පුරිසස්ස කාමො – මේවා දකින කොට වෑන් කියයි, ජනෙල් කියයි, ගෙවල් කියයි, ගොඩනැගිලි කියයි, ගස්කොළන් කියයි, වීර ගස් කියයි, පලු ගස් කියයි මේවා අපි තුළ එයි. සංකප්පො කාමො, රාගො කාමො, සංකප්ප රාගො කාමො – මේ සංකප්පයයි, රාගයයි දෙක කාමය. වෙනදා අපි හිතුවේ මෙහේ පහළවෙන ගස්කොළන්, ගෙවල්දොරවල්, වාහන ‘මෙහේ’ කියලා. නැහැ. ‘පොළොවේ ඇඳපු චිත්‍රය දකින ගානේ’ – අපේ මනසේ යි කාමය යෙදුණේ.
සතිසම්පජඤ්ඤය කියන්නේ – අපි කියමු පඨවි ධාතුව අහුරාගෙන පිහිටලා තියෙන වර්ණ සටහන, චිත්‍රය දකින ගානේ අපේ මනසේ අදහස් ඇතිවෙනවා කියන තැනකට සිහියෙන් අඩිය තියන්නේ. වෙනදාට අඩිය තියලා ගියේ අපි ‘පෙනෙන ශාලාවේ, නැත්නම් මේ පොළොවේ’. ‘පෙනෙන දෙයටයි වෙනදාට අපි අඩිය තියලා ගියේ’.
දැන් අපි දන්නවා මගේ කකුල හැපෙන්නේ පෙනෙන දෙයෙහි නෙවෙයි කියලා. බිත්තියේ චිත්‍රයක් නම් ඇන්දේ, ඒ බිත්තිය බිමට තල්ලු කළොත්, බිත්තිය උඩ මම යන්න ගියොත්, ඇහැට පෙනෙයි මට චිත්‍රය. ‘චිත්‍රය ඇතුළේ තියෙන බඩු-භාණ්ඩ’ මගේ කකුල හැපෙනවා ද? මම ‘පෙනෙන දෙය පාගගෙන ද’ ඉන්නේ එතකොට? නැහැ.
ස්වාමීන්වහන්ස, මේ දැනුත් එහෙමයි. සතිසම්පජඤ්ඤය කියන එකේ සැබෑම අර්ථය ඒකයි.
ඒ කියන්නේ මහාභූත සහ උපාදාය රූප තියෙන තැනක, නැත්නම් මුළු පොළොවම ආවරණය වෙන්න පිහිටි චිත්‍රයක් තියෙන්නේ. චිත්‍රය දකින කොට – ඒ කියන්නේ තව පැත්තකින් ගත්තොත් වෙනදාට අපි ටක්ගාලා ‘ගහ’ දිහා බලන්නයි ඔලුව හැරෙව්වේ. දැන් සතිසම්පජඤ්ඤයෙන් – ‘රූපය දකින කොට ගහ කියන අදහස එනවා නේද’ කියන එකට සිහියෙන් තමයි ඔලුව හරවන්නේ.
ඒ කියන්නේ වෙනදාට ළඟ ඉන්න හාමුදුරුවෝ දිහා බලන්නයි ඔලුව හැරෙව්වේ. දැන් සතිසම්පජඤ්ඤයෙන්, ඒ කියන්නේ සිහියෙන්, නුවණින් මම ඔලුව හරවන්නේ. ඒ කියන්නේ කනබොන ආහාරයෙන් හැදුණු ‘කුණප කොටස් ටිකක් තියෙන තැනක පිහිටි සටහන’ දකින කොට ‘හාමුදුරුවෝ කියන අදහස මට එයි නේ’ කියන එක සිහි කරගෙන මෙහෙම බලන්නේ.
‘බාහිර’ හාමුදුරුවෝ දිහා නෙවෙයි බලන්නේ. මහාභූත සහ උපාදාය රූප ටික දිහා බලන කොට හාමුදුරුවෝ කියන අදහස එයි නේ කියන අදහසින් බලන්නේ මම. ඉදිරියට යන්නෙත් එහෙමයි.
මේ පෙනෙන දෙය – ස්වාමීන්වහන්ස අර කට්ටිය දන්නේ නැති වුණාට, අපි කළාට ඉස්සර මතක ද සක්මන් භාවනාව එහෙම කරන කොට ‘පඨවි, පඨවි’ කිය කියා ඔය හිතන්නේ මොකක් ද? යථාර්තය. අන්තිමට ඒ කියන්නේ ‘මේ හැපෙන්නේ පෙනෙන දෙය නෙවෙයි කියන එකයි ඒ සිහි කරවන්නේ’. දැන් බිත්තිය උඩ ඇවිදින කොට අපිට හිතන්න තියෙන්නේ ‘පඨවි, පඨවි’ කියලා – මොකද? “මේ පෙනෙන දේ හැප්පෙනවා නෙවෙයි, මේ පෙනෙන ‍දෙය චිත්‍රය. දැන් මේ හැපිලා තියෙන්නේ කකුලට මේකේ තියෙන පඨවියයි” කියන එකයි ඒ කියන්නේ.
එහෙනම් මෙය ද මුළු පොළොවම ආවරණය වෙන චිත්‍රයක් නම්, දැන් මේ අපි අඩිය තියන්නේ පෙනෙන දේ ද? නැහැ. සිහිගන්වනවා. රැවටෙන්න දෙන්නේ නැහැ මනසට, ‘පෙනෙන දෙය අහුවෙනවා නෙවෙයි, පෙනෙන දෙය පෑගෙනවා නෙවෙයි, පෑගෙන්නේ පඨවියයි’ කියන එක. ඒකයි සතිසම්පජඤ්ඤය කියන්නේ.
මම මේ කිව්වේ, වෙනදාට බිත්තිය දිහා බැලුවේ කෙනෙක් කියන එකෙන් නේ? දැන් බිත්තිය දිහා බලන්නේ, ‘බිත්තිය දිහා බලන කොට කෙනා කියන අදහස ඇතිවෙයි නේ’.
ඉදිරියට යද්දිත්, ආපසු එද්දිත්, වටපිට බලද්දිත්, අතපය හකුලද්දිත්, දිගහරිදිද්දිත්, මේ ටික පෙන්නුවේ, කයෙන් කෙරෙන වැඩ ටික – අපි ජීවත්වෙනවා කියන එක. අපි කෙනෙක් ජීවත්වෙනවා කියලා කියන්නේ මේ මේ වගේ ක්‍රියාදාමවල් ටිකක් කරනවා කියන එක. මේ මේ වගේ ක්‍රියාදාමවල් ටිකක් කෙරෙද්දී, අපිට නුවණ තියෙන්න ඕනේ ‘අපි ගනුදෙනු කරන්නේ සතරමහා ධාතු සහ උපාදාය රූප ටිකක් එක්කයි’. ඒ ගනුදෙනු කරන ගානේ අපේ මනසේ ප්‍රපංච යෙදිලා තියෙනවා කියන කාරණාවයි මේකෙන් තේරෙන්න ඕනේ.

ආලෝකෝ උදපාදි පොතෙන් උපුටා ගන්නා ලදී -> http://ift.tt/20rXBKK via Facebook Pages http://ift.tt/1GMS4Lf

New photo from Facebook February 11, 2016 at 12:00PM

ඔබ විසින් ධර්මයෙහි හැසිරිය යුත්තේ මේ දිවියේදීම ජරාමරණ සංඛ්‍යාත සියලු දුකින් නිදහස් වීමට මිස පින් රැස්කර සුගතිගාමී වීමේ අරමුණින් නොවේ. අමුර්තය තිබියදී සිනි බෝල කුමකටද?

ජරාමරණ සංඛ්‍යාත සියලු දුක් ඇත්තේ ලෝකය තුලයි. ලෝකයෙන් මිදී මේ දිවියේදීම ලෝකෝත්තර වීමට අප සැමට හැකියි. via Facebook Pages http://ift.tt/1GMS4Lf

New photo from Facebook February 11, 2016 at 09:20AM

අදම එක්වන්න Path to Nirvana – නිවන් මාර්ගය සමග !
මතු බුදු වන දස දෙනකු ගැනයි

(පූර්ණ ගෞරවය නමස්කාර පිටුවට සහ හසන්ත වාසනා සමරසිංහටය)
ගෞතම බුදු සසුනෙන් පසු ව බුද්ධත්වයට පත් වන බෝසත්වරුන් දස නමකගේ විස්තර ඇතුළත් ‘දසබෝධිසත්තුප්පත්තිකථා හෙවත් දස බෝසත් කථා පුවත’ නම් කෘතිය සම්බන්ධයෙන් මෙම ලිපිය සකස් කැරිණි. එම කෘතිය ආචාර්ය පූජ්‍ය මැදගම්පිටියේ විජිතධම්ම හිමියන්ගේ සංස්කරණයෙන් යුක්ත ව දෙහිවල බෞද්ධ සංස්කෘතික මධ්‍යස්ථානය මගින් ප්‍රකාශයට පත් කොට ඇත.
මෙම ලිපිය මගින් ඉදිරිපත් කැරෙන මතු බුදු වන දස බෝසත්වරුන් පිළිබඳ පුවත අප බෞද්ධ සමාජයේ එතරම් ප්‍රචලිත නොවූ, බොහෝ දෙනා නොදන්නා කථාවකි. ථේරවාදී බෞද්ධ සම්ප්‍රදාය තුළ අප ගෞතම බුදුරදුන්ගෙන් පසු ව සම්මාසම්බුද්ධත්වයට පත් වෙතැ යි සැලැකෙන්නාහු මෙත්තෙය්‍ය (මෛත්‍රේය) බෝසත්හු ය. උන් වහන්සේගෙන් පසු ව සම්මාසම්බුද්ධත්වයට පත් වන බෝසත්වරුන් පිළිබඳ ව සඳහන් වන, දැනට හමු වී ඇති එක ම ථේරවාදී කෘතිය ‘දසබෝධිසත්තුප්පත්තිකථා හෙවත් දස බෝසත් කථා පුවත’ යි. ඒ අනුව මෙහි මෛත්‍රේය බෝසතුන් ඇතුළු ව මතු බුදු වන බෝසත්වරුන් දස දෙනකු පිළිබඳ ව සඳහන් වේ.
සංස්කාරක හිමියන් සඳහන් කරන ආකාරයට මෙම කෘතිය 1926 දී ඩී. ආර්. පෙරේරා විසින් අඹතැන්න විද්‍යාලතා මුද්‍රණාලයේ මුද්‍රණය කරවා තිබේ. ඒ පාලි පෙළ හා ශාස්ත්‍රීය නොවන පරිවර්තනයක් ද සමගිනි. එම කෘතිය සංස්කාරක හිමියන් අතට පත් වන්නේ වේයන්ගොඩ යටගම ශ්‍රී නාගවනාරාම පුස්තකාලයෙනි. තව ද මෙම කෘතිය මීට පෙර ආචාර්ය හම්මලව සද්ධාතිස්ස හිමියන් විසින් රෝමානු අකුරින් ඉංගී‍්‍රසි පරිවර්තනයක් ද සමගින් 1975 දී එංගලන්තයේ පාලි පොත් සමාගම මගින් මුද්‍රණය කරවා ඇත. එම කෘතිය අප අතට ද පත් විය. ආචාර්ය විජිතධම්ම හිමියන්ගේ පාලි – සිංහල දසබෝධිසත්තුප්පත්තිකථා සංස්කරණයට මූලික පදනම වන්නේ යථෝක්ත සංස්කරණ දෙක ය.
දසබෝධිසත්තුප්පත්තිකථාවේ සඳහන් බෝස-ත්වරුන් දස දෙනා නිරූපණය කැරෙන පැරැණි සිතුවම් දෙකක් දැනට හමු වී ඇත. ඒ මහනුවර මල්වතු මහා විහාරීය උපෝසථාගාර සිවිලිමෙන් හා රංගිරි දඹුලු රජමහා විහාරයේ ප්‍රධාන ලෙන් විහාරයෙන් ය. එයින් පැහැදිලි වන්නේ මහනුවර යුගයේ දී මෙම දසබෝසත්වරු පිළිබඳ කථාව ජනපි‍්‍රය ව පැවැති බව යි. පාලි බුද්ධ දේශනා සූත්‍රයක් වශයෙන් ඉදිරිපත් වන මෙය සම්පූර්ණයෙන් ම ගද්‍ය කෘතියකි. ග්‍රන්ථය අවසානයේ පමණක් පද්‍ය හෙවත් ගාථා දෙකක් දක්නට ලැබේ. දසබෝධිසත්තුප්පත්තිකථාවේ උද්දේස හෙවත් පරිච්ඡේද දහයකි. ඒවා ඒ ඒ බුදුවරුන්ගේ නම්වලින් ම හඳුන්වා ඇත. ඒ මෙසේ ය:
01. මෛත්‍රේය සම්මා සම්බුදු රදුන් පිළිබඳ පරිච්ඡේදය
02. රාම සම්මා සම්බුදු රදුන් පිළිබඳ පරිච්ඡේදය
03. ධම්මරාජ සම්මා සම්බුදු රදුන් පිළිබඳ පරිච්ඡේදය
04. ධම්මස්සාමි සම්මා සම්බුදු රදුන් පිළිබඳ පරිච්ඡේදය
05. නාරද සම්මා සම්බුදු රදුන් පිළිබඳ පරිච්ඡේදය
06. රංසිමුනි සම්මා සම්බුදු රදුන් පිළිබඳ පරිච්ඡේදය
07. දේවදේව සම්මා සම්බුදු රදුන් පිළිබඳ පරිච්ඡේදය
08. නරසීහ සම්මා සම්බුදු රදුන් පිළිබඳ පරිච්ඡේදය
09. තිස්ස සම්මා සම්බුදු රදුන් පිළිබඳ පරිච්ඡේදය
10. සුමඞ්ගල සම්මා සම්බුදු රදුන් පිළිබඳ පරිච්ඡේදය
මෙම බෝසත්වරුන් ගෞතම බුද්ධ සමයෙහි හැඳින්වූ නම් සහ බුදු වන විට ලබන නම් මෙසේ ය: (මෙහි 01 සිට 10 දක්වා පිළිවෙළ දඹුලු විහාර රූපයේ දකුණේ සිට වමට පිළිවෙළින් අදාළ වේ):
01. අජිත තෙරුන් – මෛත්‍රේය සම්මා සම්බුදු රදුන්
02. රාම රජු – රාම සම්මා සම්බුදු රදුන්
03. පසේනදි කොසොල් රජු – ධම්මරාජ සම්මා සම්බුදු රදුන්
04. අභිභූ දෙව්රජු – ධම්මස්සාමි සම්මා සම්බුදු රදුන්
05. දීඝසෝණ රාහු අසුරින්ද – නාරද සම්මා සම්බුදු රදුන්
06. චඞ්කී බාහ්මණයා – රංසිමුනි සම්මා සම්බුදු රදුන්
07. සුභ බ්‍රාහ්මණයා – දේවදේව සම්මා සම්බුදු රදුන්
08. තෝදෙය්‍ය බ්‍රාහ්මණයා – නරසීහ සම්මා සම්බුදු රදුන්
09. ධනපාලක ඇතා – තිස්ස සම්මා සම්බුදු රදුන්
10. පාරිලෙය්‍යක ඇතා – සුමඞ්ගල සම්මා සම්බුදු රදුන්
අප ගෞතම බුදු රජාණන් වහන්සේ සැවැත්නුවර පූර්වාරාමය නම් වූ මිගාරමාතු ප්‍රාසාදයේ වැඩ සිටි සමයක සැරියුත් තෙරණුවෝ උන් වහන්සේ වෙත පැමිණ වන්දනා කොට මෙසේ විමසූ සේක:
“ස්වාමීනි, අජිත තෙරුන් අනාගත කාලයෙහි මෙම මහා භද්‍රකල්පයෙහි ම මෛත්‍රේය නම් බුදු රදුන් වන බව වදාරන සේක. ස්වාමීනි, අනාගත කල්පයන්හි වෙනත් බොහෝ අර්හත් වූ සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේලා (ලොව) පහළ වන්නාහු නො වෙත් ද?” යනුවෙනි. ගෞතම බුද්ධ සමයේ අජිත තෙරුන් නම් මතු බුදු වන මෙත්තෙය්‍ය හෙවත් මෛත්‍රේය බෝසත්හු ය. තව ද මෙම මෛත්‍රේය බෝසතුන්ගේ පහළ වීම පිළිබඳ ව ගෞතම බුදු රජාණන් වහන්සේ වදාළ බව පාළි ත්‍රිපිටකයේ ද සඳහන් වේ. දීඝනිකායේ චක්කවත්ති සූත්‍රයෙහි ද මෛත්‍රේය බෝසතුන්ගේ අනාගත පහළ වීම පිළිබඳ ව කරුණු සඳහන් වේ. කෙසේ වෙතත් මෙහි දී සැරියුත් තෙරුන් නැගූ පැනයට බුදු රදුන්ගේ පිළිතුර මෙය විය:
“සාරිපුත්තය, සියලු සත්පුරුෂයෝ ලොවෙහි ඉපිද පිළිවෙළින් පාරමිතා පුරා බුදු බවට පත් ව ආයු අවසන බුදු කිස නිමවා පිරිනිවන් පෑවාහු, අනන්ත අප්‍රමාණ වූවාහු නො වෙත් ද? අනාගත කාලයෙහි ද ධෛර්ය සම්පන්න, දැඩි වීර්යය ඇති තවත් සත්ත්වයෝ පිළිවෙළින් පාරමිතා පුරා කාම භවයන්හි සේ ම බ්‍රහ්ම ලෝකයන්හි ද සම්පත් අනුභව කොට ඉන් පසු ව ම බුදු බවට පත් ව බුදු කිස නිමවා පිරිනිවන් පාන්නාහු, අනන්ත අප්‍රමාණ වන්නා හ. සාරිපුත්තය, අනාගතයෙහිත් පහළ වන බුදුවරුන් ගණනින් ප්‍රමාණ නො කරමි. එහෙත් සාරිපුත්තය, අර්හත් වූ සම්මා සම්බුදුවරු දස නමක් පිළිවෙළින් ලොව පහළ වන්නාහු ය” යනුවෙනි.
මෙසේ වදාළ බුදු රජාණන් වහන්සේ නිශ්ශබ්ද වූ සේක. අනතුරු ව සැරියුත් තෙරණුවෝ හුනස්සෙන් නැඟී සිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දෙසට ඇඳිලි බැඳ මතු බුදු වන දස බුදුවරුන් පිළිබඳ ධර්ම දේශනාව වදාරන මෙන් ඉල්ලා සිටියහ. සැරියුත් තෙරුන්ගේ ආරාධනාව පිළිගත් බුදු රජාණන් වහන්සේ දසබෝධිසත්තුප්පත්තිකථාව ගෙන හැර වදාළ සේක. මෙම කථාවේ පළමු උද්දේසය වෙන් වන්නේ ගෞතම බුදු රදුන්ගෙන් පසු ව පළමු ව බුද්ධත්වයට පත් වන මෙත්තෙය්‍ය බෝසතුන් වෙනුවෙනි.
මෙහි දී පළමුවෙන් සඳහන් කළ යුතු විශේෂ කරුණක් ඇත. එනම්: ලංකාවේ බොහෝ දෙනා සිතා සිටින අන්දමට ‘මෛත්‍රේය බෝසතුන් හා නාථ දෙවි යන දෙදෙන එක් අයෙකි’ යන කාරණාව පිළිබඳ ව ය. එසේ හඳුනාගන්නා බොහෝ ලාංකික බෞද්ධයෝ මෙත් බෝසතුන් යැ යි නාථ දෙවියන්ට පුද-පූජා පවත්වති. එහෙත් මොරටුවේ සාසනරතන හිමියන් කරුණු දක්වන හැටියට මේ දෙදෙන එක් අයෙක් නො ව, දෙදෙනෙකි. උන් වහන්සේට අනුව නාථ දෙවි යනු අවලෝකිතේශ්වර ය. ලංකාතිලක ලිපිය, අස්ගිරි විහාර ලිපිය, පැපිළියානේ ලිපිය හා ගඩලාදෙණි ලිපිය ද මේ දෙදෙනා දෙදෙනකු බව දක්වයි. තොටගමු විහාරය නාථ දෙවියන් ඇදහීම පිළිබඳ ව ප්‍රසිද්ධ තැනකි. (ලක්දිව මහායාන අදහස්, 387-388 පිටු).
මෛත්‍රේය බෝසතුන්ගේ අනාගත පහළ වීම පිළිබඳ ගෞතම බුදු රජාණන් වහන්සේගේ දේශනාව වරදවා තේරුම් ගත් බොහෝ බෞද්ධයෝ ගෞතම බුදු සසුනේ දී නිවන් පසක් කිරීම පසෙක ලා අවිචාරවත් ලෙස මෛත්‍රේය බුදු රදුන්ගේ සසුන පතති. මෙය කලෙක පටන් සිදු වන්නකි. ගෞතම බුදු රදුන් මෙවැනි දේශනාවක් කළේ ශ්‍රාවකයන් අප්‍රමාදී ව තම-තමන් ම පිහිට කොට තම-තමන් ම සරණ කොට ධර්මය සරණ කොට හික්මවනු සඳහා ය. ඒ බව චක්කවත්ති සූත්‍රයෙහි මෛත්‍රේය බෝසතුන්ගේ පහළ වීම දක්වන තැන විස්තරයෙන් ම පැහැදිලි වේ. ගෞතම බුදු සසුන මගහැරුණු සත්ත්වයන්ට තවත් බොහෝ කාලයක් බුදු සසුනක පහළ වීම වෙනුවෙන් ගත කළ යුතු බව ඉන් අවධාරණය වෙයි.
ගෞතම බුදු රදුන්ගෙන් පසු ව පළමු ව බුද්ධත්වයට පත් වන මෛත්‍රේය බෝසතුන් ද ලොව පහළ වනුයේ ගෞතම බුදු රදුන් ලොව පහළ වූ මේ මහා භද්‍ර කල්පයෙහි ම ය. ඒ අනුව මේ මහා භද්‍ර කල්පය බුදු වරයන් වහන්සේලා පස් නමකගෙන් සමන්විත වූවකි. එනම් කකුසන්ධ, කෝණාගමන, කස්සප, ගෞතම හා මෛත්‍රේය යන බුදුවරු පස් නම ය. දීඝනිකායේ චක්කවත්ති සූත්‍රයට අනුව මෛත්‍රේය බෝසතුන් ලොව පහළ වීමේ විස්තරය මෙසේ ය:
මිනිසුන්ගේ මේ පවත්නා ආයුෂ කෙමෙන් අවුරුදු දහය දක්වා පිරිහී යයි. නැවතත් මිනිසුන්ගේ ආයුෂ කෙමෙන් කෙමෙන් වර්ධනය වී වසර අසූ දහසකට වැඩි වෙයි. මේ කාලය වන විට දඹදිව බෙහෙවින් සමෘද්ධිමත් ය. කුක්කුටසම්පාතිකා තත්ත්වයක් හෙවත් ගම් නියම්ගම් ජනපද රාජධානිවල වහල මත්තෙන් ගමෙකින් ගමකට කුකුළකුට නොබැස යා හැකි තරම් ඒකාබද්ධ ව පිහිටි නිවෙස්වලින් ගැවසී ගත් තත්ත්වයක් ඇති වන්නේ ය. දඹදිව මිනිසුන්ගෙන් අතුරු-සිදුරු නැති ව පිරී යන්නේ ය. දැන් පවත්නා බරණැස් නුවර ඒ වන විට කේතුමතී නම් රාජධානියක් වන්නේ ය. මුළු දඹදිව ඇති අසූහාර දහසක් නගරයන්ට මේ කේතුමතී රාජධානිය ම ප්‍රධාන වන්නේ ය. මේ කාලය වන විට ශංඛ නම් ධාර්මික සක්විති රජෙක් මේ කේතුමතී රාජධානියෙහි රජකම් කරන්නේ ය. මේ මහ පොළොවේ අවියෙන්, දඬුවමින් තොර ව පාලනය කරන්නා වූ ඒ ශංඛ සක්විති රජුට පරසේනා මර්දනය කිරීමට සමත් පුත්තු දහසකට වැඩි වන්නාහු ය. මෛත්‍රේය බුදු රදුන් ලොව පහළ වනුයේ මේ කාල සීමාවෙහි දී ය.
බෝධිසත්තුප්පත්තිකථාවට අනුව මෛත්‍රේය බෝසතුනට ආයුෂ වසර අසූ දෙදහසකි. උන් වහන්සේගේ උස අසූ අට රියනකි. විසි පස් රියනක් පෘථුල වන අතර පළල ද එපමණ වන්නේ ය. මෛත්‍රේය බුදු රදුන්ගේ සිරුරෙන් නිරතුරු ව නික්මෙන ශරීර ප්‍රභාව කොතරම් ද යත්: එය සඳ හිරු ප්‍රභාව ද අභිභවනය කොට සිටින්නේ ය. මේ නිසා මිනිසුන්ට රාත්‍රී දහවල් දෙක පවා වෙන් වෙන් ව හඳුනාගත නොහැකි වන්නේ ය. ඔවුන් නිරතුරු බුද්ධාලෝකයෙන් ආලෝකවත් ව සිටින්නා හ. සියොතුන්ගේ හඬින් ද පියුම් උපුල් කුසුම් පත් හැකිළීමෙන් සේ ම නැවත විකසිත වීමෙන් ද මිනිස්සු මේ සවස ය මේ උදෑසන ය යනුවෙන් වෙන් වෙන් කොට හඳුනාගන්නා හ. මේ කාලයේ වසන්නා වූ මිනිස්සු ගොවිතැන්, වෙළෙඳාම් නො කරන්නා හ. බුද්ධ නම් වූ අරමුණ සිහි කරන්නා වූ මේ අය නීරෝගී ය. බුද්ධානුභාවයෙන් උපන් ඇල් හාලේ භෝජනය ආහාර වශයෙන් අනුභව කරන්නා වූ මේ ජනතාව බොහෝ සතුටින් ජීවත් වන්නා හ.
මේ ආකාරයට මතු බුදු වන මෛත්‍රේය බුදු රදුන්ගේ නොයෙකුත් විස්තර දේශනා කරන්නා වූ ගෞතම බුදු රජාණන් වහන්සේ මෙත්තෙය්‍ය බෝසතුන්ගේ එක් විශේෂ පාරමිතාවක් පිළිබඳ ව ද වදාළ සේක. බුද්ධත්වය පිණිස දහම් පුරන මෙත් බෝසත් තෙම එක් කලෙක කුරු රටෙහි ඉන්දපත්ත නම් නගරයෙහි ශංඛ නම් සක්විති රජු වූයේ ය. එකල්හි සිරිමත නම් සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේ ලොව පහළ වූ සේක. ඒ සිරිමත සම්මා සම්බුදු රදුන් භික්ෂු සඞ්ඝයා සමඟ අනුපිළිවෙළින් චාරිකාවේ වැඩම කරන අතර ශංඛ සක්විති රජුගේ රාජධානියට ද වැඩම කොට, ඉන්දපත්ත නගරයෙන් සොළොස් යොදුනක් පමණ දුර එක්තරා තැනෙක වැඩ හුන් සේක. ශංඛ සක්විති රජු ද එක් සාමණේර හිමි නමකගේ මාර්ගයෙන් සිරිමත බුදු රදුන් ලොව පහළ වූ බව දැන තමා සතු සක්විති සම්පත් එහිමියන්ට දී හුදෙකලා ව ම බුදු රදුන් දැකීමට පිටත් විය.
පයින් ම බුදු රදුන් දැකීමට යන රජුගේ පා සියුමැලි බැවින් බිඳී ලේ ගලන්නට විය. පයින් යාගත නොහැකි හෙතෙම අනතුරු ව දෙදණින් හා දෙඅත්තලින් ගමන් කරන්නට විය. දෙදණින් හා අත්තලවලින් ද ලේ වැගිරෙන්නට වූ කල උරයෙන් ගමන් කරන්නට විය. සිතේ ඇති මහත් වූ බුද්ධ ගෞරවය නිසා බොහෝ දුක් වේදනා සතුටින් ම ඉවසන්නට විය. සිරිමත සම්බුදු රජාණන් වහන්සේ මතු බුදු වන මේ බුද්ධාංකුර තෙම දැක මාණවක වේශයක් මවාගෙන ශංඛ රජු සිටි තැනට වැඩම කොට ඔහු පූර්වාරාමය නම් තමන් වහන්සේ වැඩ සිටිනා වෙහෙරට රැගෙන වැඩි සේක. අනතුරු ව මාණවක වේශය අත්හළ ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ බුද්ධශ්‍රීයෙන් වැඩ හිඳ රජුට දම් දෙසූ සේක. තවත් දහම් දෙසුව හොත් තමාට භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පූජා කිරීමට යමක් නැති බැවින් රජු ධර්ම දේ්ශනාව නවත්වන මෙන් බුදු රදුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේ ය. නිවන ප්‍රාර්ථනා කරමින් ඒ ශංඛ රජ තෙමේ නියෙන් බෙල්ල කපාගෙන සිය හිස පූජා කළේ ය. මෙය වනාහි මෛත්‍රේය බෝසතුන්ගේ පරමත්ථ පාරමිතාවක් විය. ඒ ශංඛ සක්විති රජු ජීවිත පරිත්‍යාගයෙන් අනතුරු ව තුසිත දෙව් ලොව ශංඛ නම් දිව්‍ය පුත්‍රයා ලෙස උපත ලැබුවේ ය.
මේ ආදි වශයෙන් දස බෝධිසත්තුප්පත්තිකථාවේ මෛත්‍රේය බෝසතුන් පිළිබඳ ව වන පළමු උද්දේසය අවසන් වේ. දස බෝධිසත්තුප්පත්තිකථාවෙහි දැක්වෙන මේ කථා පුවතට අමතර ව මෛත්‍රේය බෝසතුන් පිළිබඳ කථා පාලි හා සිංහල සාහිත්‍යයන්හි දැකිය හැකි ය. මෙම ලිපිය දිගු වන බැවින් මින් ඉදිරියට අනෙකුත් බෝසත්වරුන් නව දෙනා පිළිබඳ කථා අතිසංක්ෂිප්ත ව දැක්වේ.
මෛත්‍රේය බුද්ධ ශාසනය ඉක්ම ගොස් අතිදීර්ඝ කාලයක් ඇවෑමෙන් බොහෝ කලකට පසු ව මේ මහ පොළොව කල්ප විනාශ ගින්නෙන් දැවෙන්නේ ය. මේ මහා භද්‍ර කල්පය අවසන් වූ පසු එක් අසඞ්ඛෙය්‍යක් බුද්ධ ශූන්‍ය වන්නේ ය. අසඞ්ඛෙය්‍ය යනු අංක 141කින් ලිවිය යුතු තරමේ අතිවිශාල සංඛ්‍යාවකි. මෙතරම් අතිදීර්ඝ කාල සීමාවක් බුදු වරයන් වහන්සේලා පහළ නො වන්නා හ. මේ කාල සීමාව තුළ දෙව්-මිනිසුන්ට බුද්ධ කියා හෝ ධම්ම කියා හෝ සඞ්ඝ කියා හෝ කිසි දෙයක් නො වන්නේ ය.
එම බුද්ධ ශූන්‍ය එක් අසඞ්ඛෙය්‍ය ඉක්මවා ගිය කල්හි බුදුවරයන් වහන්සේලා දෙනමක් පහළ වන මණ්ඩ කල්පයක් වන්නේ ය (මණ්ඩ කල්පය යනු කුමක් දැ යි නිශ්චිත ව පැවසිය නොහැකි අතර, අපගේ වැටහීමේ හැටියට නම් මණ්ඩ කල්පය යනු බුදු වරයන් වහන්සේලා දෙ නමක් පහළ වන කල්පය යි. එහෙත් මඩිතියවෙල සිරි සුමඞ්ගල හිමියන්ගේ ශබ්දකෝෂයෙහි එයට අරුත් දක්වා ඇත්තේ සුන්දර කල්පය හා බුදුවරයන් පහළ වන කල්පය යනුවෙනි). මේ මණ්ඩ කල්පයෙහි රාම හා ධර්මරාජ යනුවෙන් සම්මා සම්බුදු වරයන් වහන්සේලා දෙනමක් ලොව පහළ වන්නා හ. එහි ද මිනිසුන්ට අසඞ්ඛෙය්‍යයක් ආයු පිරිහී ගොස් මිනිස් ආයුෂ වසර මිලියන දහයක් වූ කල රාම බෝසතාණන් වහන්සේ දෙව්බඹුන්ගේ ආයාචනය පරිදි තුසිත භවනයෙන් චුත ව මිනිස් ලොව උපදින්නා හ. උන් වහන්සේගේ ආයු ප්‍රමාණය වසර මිලියන දහයකි. ගිහි ගෙයි වසර නවදහසක් කල් වැස අභිනිෂ්ක්‍රමණය කරන්නා වූ ඒ බෝසත් තෙම චන්දනසාර හෙවත් සඳුන්සාර වෘක්ෂය බෝධිය කොට ගෙන බුද්ධත්වයට පත් වන්නා හ. අසූ රියනක් උස් වන්නා වූ මේ බුදු රදුන්ගේ බුදු රැස් අහස පුරා නිතර විහිදී පවතින්නේ ය. තව ද උන් වහන්සේගේ පුණ්‍යානුභාවයෙන් සියලු අලංකාරයන්ගෙන් පිරිපුන් එක් දිව්‍ය කල්ප වෘක්ෂයක් පහළ වන අතර, සියලු ජනයා එය පරිභෝග කරමින් සුව සේ ජීවත් වන්නා හ.
මේ රාම සම්මා සම්බුදු රදුන්ගේ දස පාරමිතාවන් අතුරින් බොහෝ සෙයින් ප්‍රකට වූ එක් පාරමිතාවක් ඇත. එය මෙසේ ය: රාම බෝසත් තෙම කාශ්‍යප බුදු රදුන් සමයෙහි නාරද නම් මාණවකයකු වී කාශ්‍යප සම්බුදු රදුන් දැක බොහෝ සෙයින් පැහැදුණු සිත් ඇත්තේ බුදු බව පතා තම සිරුර කාශ්‍යප බුදු රදුන්ට පූජා කිරීමට ඉටාගත්තේ ය. ඒ අනුව වස්ත්‍ර දෙකක් ගෙන සුවඳ තෙලින් තෙමා පා තලයේ සිට හිස දක්වා වෙළා ගිනි දඬු පහනින් තම සිරුර දවා බුදු රදුන්ට පූජා කරමි යනුවෙන් සිතී ය. කාශ්‍යප බුදු රජාණන් වහන්සේ පිරිස මැද හුන් නාරද මාණවකයා අමතා මෙපමණ මෙපමණ කල් ඇවෑමෙන් ඔබ මතු බුදු වන්නේ යැ යි විවරණ දුන් සේක. අනතුරු ව ඒ නාරද මාණවකයා එක් රැයක දී තන් සිතාගත් පරිදි සිය සිරුර සුවඳ තෙලින් තෙමූ වස්ත්‍රවලින් වෙළා ගිනි දල්වාගෙන එයින් බුදු රදුන් පුදා මිය ගොස් වෙනස් නො වූ සිතින් යුතු ව තුසිත දෙව් ලොව උපන්නේ ය.
නාරද මාණවකයා දිවි පිදූ තැන පියුම් ගැබක් පහළ වූ අතර මිනිස්සු එය දැක පුදුමයට පත් ව ඒ කෙරෙහි පැහැදී මහා පූජාවක් කළහ. මෙලෙස එම බෝසත් තෙම විසින් කළ ජීවිත පූජාවෙන් රාම බුදු රදුන් වන කල උන් වහන්සේ අසූ රියන් උස් වන අතර, දිවා රාත්‍රී දෙක්හි පැතිරුණු ආලෝකය ඇත්තාහු වන්නා හ. බුද්්ධාලෝකය හේතුවෙන් හිරු සඳු ද මඳ ආලෝක බවට පත් වන්නේ ය. තව ද උන් වහන්සේට වසර මිලියන දහයක් ආයු වන්නේ ය.
රාම සම්මා සම්බුදු රදුන්ගේ සාසනය අවසන් වූ පසු මිනිසුන්ගේ ආයුෂ පිරිහී ගොස් නැවත වැඩී නැවතත් පිරිහී මිනිසුන්ගේ ආයුෂ වසර පනස් දහසක් වන කල පසේනදි කොසොල් රජු පුරන ලද පාරමී ඇති ව ධම්මරාජ නම් සම්මා සම්බුදු රදුන් වන්නේ ය. උන් වහන්සේ දිගින් රියන් හැටක් වන අතර නාග වෘක්ෂය බෝධිය වන්නේ ය. ගෞතම බුද්ධ ශාසනයෙහි පසේනදි කොසොල් රජු නමින් හැඳින්වුණු ධම්මරාජ බෝසත් තෙම කෝණාගමන සම්මා සම්බුදු රදුන්ගේ සසුනෙහි සුද්ධ නම් මාණවකයා විය. මේ සුද්ධ මාණවකයා එක් පියුම් විලක් රකිමින් ජීවත් වූ අතර දවසින් දවස පියුම් දෙක බැගින් විකුණා එයින් ලැබූ මුදලින් සහල් නැළි හතක් ලබා ජීවත් විය.
දිනක් පියුම් දෙකක් ගෙන විකිණීමට යන සුද්ධ මාණවකයාට කෝණාගමන භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දක්නට ලැබිණි. කෝණාගමන භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඒ මාණවකයාට “ඔබ මතු බුදු වන්නේ යැ” යි වදාරා ඒ පිළිබඳ විස්තර වදාළ සේක. බුද්ධ වචනය අසා සිත පැහැදුණු සුද්ධ මාණවකයා තමා අත තිබූ පියුම් දෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිදුවේ ය. පියුම් ලැබූ බුදු රජාණන් වහන්සේ ඒ පියුම් මත්තෙහි වැඩ හුන් සේක. තව ද සුද්ධ මාණවකයා බුදු රදුන්ට සූර්ය තාපය නොවැදීම පිණිස දඬු සතරක් ගෙන සිවු දිශාවන්හි ඔසවා වස්ත්‍ර දෙකක් ගෙන දඬුවලින් වට කොට වසා ඒ සියලු දානයන්ගේ ඵලයෙන් උතුම් බුද්ධත්වය ම පැතුවේ ය. මේ ආදි වශයෙන් කෝණාගමන බුද්ධ ශාසනයෙහි නොයෙක් පින්කම් කළ හෙතෙම ගෞතම බුද්ධ ශාසනයෙහි ද කොසොල් මහ රජු වී නොයෙක් පින්කම් කළේ ය. මෙලෙස අතීතයේ පටන් අනාගතය දක්වා පිරූ සහ පුරන්නා වූ පාරමිතාවන්ගේ බලයෙන් ධම්මරාජා බෝසත් තෙම මතු මණ්ඩ කල්පයෙහි සම්මා සම්බුද්ධත්වයට පත් වන්නේ ය.
රාම හා ධම්මරාජා සම්බුදුවරුන් වැඩ සිටින්නා වූ මණ්ඩ කල්පය ගින්නෙන් දැවී අවසන් වී සාර කල්පයක් ඇති වන්නේ ය. අභිභූ නම් දෙව්රජු එම කල්පයෙහි ධම්මස්සාමි නම් සම්මා සම්බුදුවරයා වන්නේ ය. වසර දහසක් ආයු ඇති උන් වහන්සේ අසූ රියන් උස් වන්නා හ. සල් වෘක්ෂය බෝධිය වන්නා වූ එම බුදු රදුන්ගේ බුද්ධානුභාවයෙන් නිධානයක් පහළ වන අතර, සියලු මිනිස්සු එය නිසා සැප සේ ජීවත් වන්නා හ. මෙම ධම්මස්සාමි බුදු රදුන්ගේ ද එක් පාරමිතාවක් ප්‍රකට ය. එම බෝසත් තෙම කාශ්‍යප බුද්ධ සමයෙහි බෝධි නම් ඇමැතියා විය.
වරෙක කාශ්‍යප බුදුන් වහන්සේ ඵලසමවතින් නැගී සිට ජේතවන ආරාමයේ වැඩ සිටි සේක. එකල කිකී නම් මහ රජු ඵලසමවතින් නැගී සිටි අයකුට දෙන දානයේ විපාක දැන බුදු රදුන්ට දානයක් දීමට සිතා “කිසිවකු බුදු රදුන්ට පළමු ව දන් නො දිය යුතු ය. එසේ දුන හොත් ඔහුට දඬුවම් වන්නේයැ” යි පවසා බෙර හැසිරවී ය. එහෙත් ශ්‍රද්්ධාවෙන් ම ඔද වැඩුණු බෝධි ඇමැතියා රජ අණ නොතකා බුදු රදුන්ට දන් දීමට සූදානම් වී වෙහෙර වෙත ගියේ ය. අතරමග දී රාජ පුරුෂයන් අතට පත් වුණු ඇමැතියාට රජ අණ කඩ කිරීම නිසා මරණ දඬුවම හිමි විය. ඔහුගේ මරණයට සුළු මොහොතකට පෙර කාශ්‍යප බුදු රජාණන් වහන්සේ වධක ස්ථානයට වැඩම කළ සේක. ඇමැතියාගේ මරණයට මොහොතකට පෙර බුදු රදුන්ට දන් දීමට අවස්ථාව උදා විය. බුද්්ධානුභාවයෙන් පහළ වූ දානය හෙතෙම බුදු රදුන්ට ම දුන්නේ ය. බුදු රජාණන් වහන්සේ ඔහුට මතු බුදු වන බව දක්වා විවරණ දුන් සේක. බුදුන් වහන්සේ නික්ම වැඩම කළ සේක. ඇමැතියා දන් දෙන්නට ගොස් රජ අණ කඩ කිරීම හේතුවෙන් මරණය උරුම කරගති. මරණින් පසු ඔහු තුසිත පුරයෙහි උපන්නේ ය. මෙය වූකලි මතු බුදු වන ධම්මස්සාමි බුදු රදුන්ගේ ප්‍රකට වූ එක් පාරමිතාව යි.
ධම්මස්සාමි බුද්ධ ශාසනය ඉක්ම ගිය කල්හි බුද්ධ ශූන්‍ය වූ එක් ලක්‍ඛණ කල්පයක් වන්නේ ය. ඉන් පසු උදා වන බුදු වරයන් දෙනමකගෙන් සමන්විත මණ්ඩ කල්පයෙහි නාරද හා රංසිමුනි නමින් බුදු වරයන් වහන්සේලා දෙනමක් ලොව පහළ වන්නා හ. නාරද නමින් බුද්ධත්වයට පත්වන්නේ දීඝසෝණ නමින් ප්‍රකට රාහු අසුරින්දයා ය. මෙහි රාහු අසුරින්දයා විශාලතම ශරීර ඇති අය අතර අග්‍රස්ථානයට ම වැටෙන්නෙකි (ඒතදග්ගං භික්ඛවේ අත්තභාවීනං යදිදං රාහු අසුරින්දෝ). රංසිමුනි නමින් සම්බුද්ධත්වයට පත් වන්නේ මේ බුදු සසුනේ චඞ්කී නම් බ්‍රාහ්මණයා ය.
රංසිමුනි බුදු රදුන් වැඩ සිටි මණ්ඩ කල්පය ඉක්ම ගිය කල්හි තවත් එක් මණ්ඩ කල්පයක් වන්නේ ය. එම මණ්ඩ කල්පයෙහි දේවදේව හා නරසීහ යනුවෙන් සම්බුදුවරු දෙනමක් පහළ වන්නා හ. මේ කල්පයෙහි පළමුවෙන් ම බුද්ධත්වයට පත් වන දේවදේව බුද්ධ තෙම නම් සුභ බ්‍රාහ්මණයා ය. එහෙත් සුභ නම් මාණවකයකු පිළිබඳ ව මිස සුභ නම් බ්‍රාහ්මණයකු පිළිබඳ කරුණු ත්‍රිපිටකයෙන් සොයාගැනීමට නොහැකි තරම් ය. එය කෙසේ වෙතත් මේ තෙම කෝණාගම බුද්ධ සමයෙහි ඡද්දන්ත නාග රාජයකු වී උපන්නේ ය. සර්වඥතා ඥානය ම කැමැති වන ඒ බෝසත් නාග රාජ තෙම පිරිනිවන් පෑ කොණ්ඩඤ්ඤ නම් රහතන් වහන්සේ නමකගේ දේහයට කළ යුතු අවසන් කටයුතු මහත් ගෞරවයෙන් ම සිදු කළේ ය. මෙය වනාහි එම දේවදේව බෝසතුන්ගේ ප්‍රකට වූ එක් පාරමිතාව ය.
දේවදේව සම්බුදු රදුන්ගේ සසුන පිරිහී ගිය කල්හි එම කල්පයෙහි ම ගෞතම බුදු සසුනෙහි තෝදෙය්‍ය නමින් ප්‍රකට ව සිටි බමුණා නරසීහ නමින් සම්මා සම්බුද්ධත්වයට පත් වන්නේ ය. මේ තෝදෙය්‍ය බමුණා කාශ්‍යප සම්බුදු සසුන පිරිහී ගෞතම සම්බුදු සසුන පහළ වන්නට පෙර කල්හි නන්ද නම් මාණවකයෙක් විය. පිඬු සිඟා වඩින එක් පසේබුදු වරයන් වහන්සේ නමක් දුටු හෙතෙම පැහැදුණු සිතින් දන් පූජා කොට සම්මා සම්බුද්ධත්වය ප්‍රාර්ථනා කළේ ය.
නරසීහ සම්බුදු සසුන පිරිහී එම කල්පය ද ඉක්ම ගිය කල්හි බුදු වරයන් පහළ නොවන එක්බුද්ධ ශූන්‍ය කල්පයක් වන්නේ ය. එම බුද්ධ ශූන්‍ය කල්පය ද ඉක්ම ගිය කල්හි තවත් බුදු වරයන් වහන්සේලා දෙනමකගෙන් ප්‍රතිමණ්ඩිත මණ්ඩ කල්පයක් වන්නේ ය. එහි පළමුවෙන් ම තිස්ස නම් සම්මා සම්බුදුවරයා වන්නේ ය. උන් වහන්සේ දිගින් අසූ රියන් උස් වන්නා හ. නුග රුක බෝධිය කොටගන්නා උන් වහන්සේට වසර අසූ දහසක් ආයු වන්නේ ය. උන් වහන්සේ විසින් පෙර කරන ලද පින් බලයෙන් එම සසුනෙහි ද නොයෙක් අසිරි වන්නේ ය.
තිස්ස සම්බුදු රදුන්ගේ සසුන පිරිහී ගිය කල්හි පාරිලෙය්‍යක නමින් ප්‍රකට ඇත් රජු සුමඞ්ගල නමින් සම්මා සම්බුද්ධත්වයට පත් වන්නේ ය. මේ පාරිලෙය්‍යක ඇත් තෙමේ පෙර කකුසන්ධ බුද්ධ සමයෙහි මහාපනාද නම් සක්විති රජ වී ධර්මය වෙනුවෙන් දිවි පිදුවේ ය. ඔහු එම ජීවිත දාන ඵලයෙන් මතු වසර දහසක් ආයු ඇති සුමඞ්ගල නම් බුදුවරයා වන්නේ ය.
මේ ආදි වශයෙන් දසබෝධිසත්තුප්පත්ති-කථාවෙහි මතු බුදු වන බුදුවරයන් වහන්සේලා දස නමකගේ තොරතුරු අන්තර්ගත වේ. අර්ථීහු එය කියවා වැඩි දුර විස්තර දැනගනිත්වා! ථේරවාද බුදු සමයෙහි කුමන දේශනාවක වුව මුඛ්‍ය අරමුණ වනුයේ පුද්ගලයා නිවනට අප්‍රමාද කරවීම ය. ඒ අනුව දසබෝධිසත්තුප්පත්තිකථාවෙහි එන මේ බුද්ධෝත්පාදයන්ගේ දුර්ලභ බව දැන වහ-වහා මේ බුදු සසුනෙහි කළ යුතු දෑ වෙනුවෙන් වීර්ය කට යුතු ය. ඒ අප මාරයා සමඟ ඇති කරගත් ගිවිසුමක් නැති බැව් ද සිහියේ තබාගෙන ම ය. ද
(බුද්ධ ජයන්ති ත්‍රිපිටක ග්‍රන්ථ මාලාවට අයත් දීඝනිකාය 03, අඞ්ගුත්තරනිකාය 02 යන ත්‍රිපිටක ග්‍රන්ථ, මොරටුවේ සාසනරතන හිමියන්ගේ ‘ලක්දිව මහායාන අදහස්’ කෘතිය හා මඩිතියවෙල සිරි සුමඞ්ගල හිමියන්ගේ පාලි සිංහල ශබ්දකෝෂය ද ඇසුරු කරණි). via Facebook Pages http://ift.tt/1GMS4Lf

New photo from Facebook February 10, 2016 at 06:00PM

කර්මය ගැන වැදගත් දේශනයක් -> http://ift.tt/1KbAsKR

බුද්ධිමත් පින්වත් ඔබ සඳහාම ඒ සඳහා උපකාරයක් -> http://sudassana.org/
ඉහත වෙබ් අඩවියට පිවිස ඔබගේ email address එක ඇතුළු කර subscribe වෙන්න. via Facebook Pages http://ift.tt/1GMS4Lf

New photo from Facebook February 10, 2016 at 09:27AM

ඔබට මරණය ගැන තවම සැලසුමක් (plan එකක්) නැද්ද?
අසරණයෙක් වගේ නොමැරෙන්නට ධර්මය අවබෝධ කරගන්න.

බුද්ධිමත් පින්වත් ඔබ සඳහාම ඒ සඳහා උපකාරයක් -> http://sudassana.org/
ඉහත වෙබ් අඩවියට පිවිස ඔබගේ email address එක ඇතුළු කර subscribe වෙන්න. via Facebook Pages http://ift.tt/1GMS4Lf

New photo from Facebook February 09, 2016 at 09:00PM

දහම් ඇස – 4 කොටස

කායානුපස්සනාව

නමෝතස්ස භගවතෝ අරහතෝ සම්මා සම්බුද්ධස්ස

එකායනො අයං භික්ඛවෙ මග්ගො සත්තානං විසුද්ධියා, සොකපරිද්දවානං සමතික්කමාය, දුක්ඛ දොමනස්සානං අත්‍ථඞ්ගමාය, ඤායස්ස අධිගමාය, නිබ්බානස්ස සච්ඡිකිරියාය, යදිදං චත්තාරො සතිපට්ඨානාති.

සදා පූජනීය වූ, වන්‍දනීය වූ, මහා සඞ්ඝරත්නයෙන් අවසරයි. පින්වත් සිල් මෑණිවරුන් ප්‍රමුඛ ශ්‍රද්ධා බුද්ධිසම්පන්න කාරුණික පින්වතුනි. මේ පින්වත් හැමදෙනා ම මේ මොහොතේ සූදානම් වෙන්නේ සසර දුක් ගිනි නිවීම පිණිස, ලොවුතුරා බුදුරජාණන් වහන්සේ අප කෙරෙහි අනුකම්පාවෙන් දේශනාකොට වදාළා වූ, ශ්‍රී සද්ධර්‍මයෙන් බිඳක් ඉගෙන ගන්නටයි. ඒ නිසා හැමදෙනා ම තුනුරුවන් කෙරෙහි ශ්‍රද්ධාව ඇතිකරගෙන, මේ දුක් සහගත සසරින් එතෙරවන්නට ‘මේ ධර්‍මශ්‍රවණය ම උපනිශ්‍රය වේවා’ කියන එක ම කලණ සිත් ඇතිකරගෙන, බොහෝම උවමනාවෙන් මේ දේශනාව කියවන්නට ඕන.

එහෙම කළොත් මම හිතනවා, මේ දේශනාව තුළින් මේ පින්වතුන් ලැබූ මනුෂ්‍ය ජීවිතය හිස් නොවන ආකාරයේ ඥාන දර්‍ශනයක් ලබාගන්නට පුළුවන් කියලා.
පින්වතුනි, අතීතයේ දී ලොවුතුරා බුදුරජාණන් වහන්සේලා ඕනෑ තරම් ලෝකයේ පහළවෙලා ඇති. අපිත් මනුෂ්‍යයන් වෙලා අනන්ත වාර ගණන් ඉපදිලා ඉන්නටත් ඇති. ඒත් ඒ එක ම බුද්ධශාසනයක්වත් බොහොම ආදරයෙන්, ගෞරවයෙන් ඇසුරු නොකළ නිසා අපි හැම කෙනෙක් ම මේ දුක් සහගත සසරේ තව ම ඇවිදිනවා.
මේ සද්ධර්‍මය අවබෝධ වුනොත්, අවබෝධ කරගත්තොත් විතරමයි අපට මේ සසර දුකෙන් එතෙර වෙන්නට පුළුවන් වෙන්නේ. මේ සද්ධර්‍මය අවබෝධ කරගන්නට බැරි වෙච්ච නිසා අපි ආපු සසර ගමන සුළුපටු නෙවෙයි. බුදුරජාණන් වහන්සේ ඒ බව දේශනා කරනවා – ‘අනමතග්ගො’යං භික්ඛවෙ සංසාරො’: මහණෙනි, මේ සසර අනවරාග්‍රයි, අතිදීර්‍ඝයි. ‘පුබ්බාකොටි න පඤ්ඤායති’: පූර්‍ව කෙළවරක් පෙනෙන්නේ නෑ, පනවන්නට පුළුවන් කමක් නෑ කියලා.

‘මේ සසර එච්චරට දිගයි. අවිද්‍යාව නමැති නීවරණයෙන් වැහිලා, තණ්හාව නමැති සංයෝජනයෙන් බැඳිලා, මහණෙනි, නුඹලාත් මමත් බොහෝ කලක් සසර ඒ මේ අත දිව්වා, සැරිසැරුවා’ කියලා උන් වහන්සේ දේශනා කරනවා.

ඒ විතරක් නොවෙයි පින්වතුනි, අද අපි මේ විදියට හිටියාට ගෙවුණු අතීත සසරෙහි ඇස්දෙක ම අන්‍ධවෙලා, ගල් මුල්වල පය හැපි හැපී වැටිලා, කිසි කෙනෙකුගේ පිහිටක් සරණක් නැතුව ජීවිතය අවසන් වෙච්චි වාරවල් ඕනෑ තරම් තියෙන්නට පුළුවන්. ඒ වාගේ ම අත පය හතර ම නැති පිළෙක් වෙලා ඉඳලා, කිසි කෙනෙකුගේ පිහිටක් නොලබා, මැරුණු වාරවල් ඕනෑ තරම් තියෙන්නට ඇති. හොරි, කුෂ්ඨ, දද හැදිලා මුළු ලෝකය ම පිළිකුල් කරන ආත්මභාව ඕනෑතරම් ලබාගන්නට ඇති. ඒ වගේ ම ගස් ගල් පර්‍වතවලින් වැටිලා හිස පොඩිවෙලා මැරුණු වාරවල් ඕනෑතරම් ඇති.

පින්වතුනි, භවයෙන් වැහිලා නිසා අද අපට ඒක පෙනෙන්නේ නැහැ. අපට නොපෙනුනත් සසර මෙබඳු දුකක් පවතින නිසා, සසර ඉන්න සත්ත්‍වයෝ මෙබඳු දුකක් විඳින නිසා, අනුකම්පාවෙන් මයි ලොවුතුරා බුදුරජාණන් වහන්සේලා ලෝකයේ පහළ වෙන්නේ.

ඉතින් මේ සසර ස්වභාවය, දුක් විඳපු ප්‍රමාණය, බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කරලා, නැවතත් මෙහෙමත් දේශනා කරනවා. ‘මේ පටිච්චසමුප්පාද ධර්‍මය දන්නා වූ, ශ්‍රැතවත් ආර්ය ශ්‍රාවකයෙක් හැරෙන්න මගේ වචනය ලෝකයේ කවුරුවත් විශ්වාස කරන්නේ නෑ’ කියලා. අඬපු කඳුළු මුහුදේ ජලයට වඩා වැඩියි කියල කිව්වොත් අපි ඒක විශ්වාස කරන්නේ නැහැ. අපට හිතෙන්නේ, මේ අතිවර්‍ණනාවක් කරනවා – ටිකක් බය කරලා පෙන්නන්න හදනවා වගෙයි කියලා. නමුත් බුදුරජාණන් වහන්සේගේ බුද්ධත්‍වය අපි අදහන්න ඕනේ. බුදුහාමුදුරුවෝ කියන්නේ කෙනෙක්ව යහපත් මාර්‍ගයට ගන්නටවත් බොරු කියන කෙනෙක් නොවෙයි.

පින්වතුනි, අපි හැම කෙනෙක් ම මේ දීර්‍ඝ සංසාරයේ මෙච්චර දුක් වින්‍ද අයයි. මේ වගේ ම ඉදිරියටත් දුක් විඳින්න තියෙන සසර එහෙම මයි. මේ දුක් සහගත සසර නිමා කරන්නට තියෙන එක ම මඟ වන්නේ, බුද්ධෝත්පාද කාලයක් ලැබිලා, අපිත් ඒ කාලයට පරිපූර්ණ ඉන්ද්‍රියයන්ගෙන් යුතු මනුෂ්‍යයෝ වෙලා ඉපදිලා, සද්ධර්‍මයත් ශ්‍රවණය කරන්නට ලැබිලා, ඒ සද්ධර්‍මය අවබෝධ කර ගැනීමයි.

පින් ඇති, පින් කළ, පාරමිතා සම්පූර්‍ණ වෙච්චි කෙනෙකුට ලැබෙන්නට ඕනෑ ටික අද අපට මේ වන විටත් ලැබිලා තියෙනවා: බුද්ධෝත්‍පාද කාලයක් ලැබිලා තියෙනවා. සද්ධර්‍මයත් තියෙනවා. වටිනා මනුෂ්‍ය ආත්මභාවයක් ලැබිලා තියෙනවා. ඇස් කන් නාසාදි ඉන්ද්‍රිය විකලත්වයෙන් තොර පරිපූර්ණ ජීවිතයක් ලැබිල තියෙනවා. යමක් වටහා ගත හැකි බුද්ධියක් ලැබිල තියෙනවා. දැන් අවශ්‍ය වෙන්නේ ශ්‍රද්ධාවයි. ඒ නිසා මෙතැන් පටන් මේ සූත්‍රය විස්තර කරන කොට හිතට එන නොයෙක් දේවල් හිතන්නේ නැතුව, නොයෙක් අරමුණුවලට හිත දුවන්නට ඉඩ නො දී, බොහෝ ම උවමනාවෙන් මේ දහම කියවන්නට ඕන.

මම මුලින් මේ ටික මතක් කළේ, අප හැම කෙනෙක් ම ඉන්න මේ සසර ස්වභාවය හොඳයි නම්, ඒ සසර දුක හොඳයි නම්, කන් යොමු කරලා බණ ඇහුවේ නැතුවාට කමක් නැහැ. ඉතින් මේ දුක දුකක් නම්, ඒ දුක එපා නම්, වචනයෙන් එපා කිව්වාට හරියන්නේ නැහැ. ඒ දුක නැති කළ හැකි බවක්, ඒ දුක නැති තැනත්, ඒකට මඟත් අහලා පිළිපදින්නට ඕන. ඒ ටික අපට ලැබෙන්නේ සද්ධර්‍මශ්‍රවණයෙනුයි. ඒ නිසයි නැවත නැවතත් මතක් කරන්නේ බොහෝම හොඳින්, උවමනාවෙන් බණ ඉගෙන ගන්න කියලා.

මොකද, ආශ්‍රව සහිත වචන නම් – ලෝකය තුළ තියෙන වචන නම්, අපට හොඳට හුරු පුරුදුයි. අහකින් යනකොට වචනයක් ඇහුනත් මතක හිටිනවා, මතක තියෙනවා. නමුත් ආශ්‍රව ගොඩෙහි ලා නොවැටෙන, අනාශ්‍රව ස්වභාවයෙන් යුක්ත වූ වචන අපට හුරු පුරුදු නෑ. ඒ නිසා ඒක අපේ මතකයේ රැඳෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසයි උවමනාවෙන් සද්ධර්මය උගත යුත්තේ.

අපි මෙතැන ඉඳලා මේ සූත්‍රය ගැන ටිකක් විමසලා බලමු.

මෙතැන දී, මේ සතිපට්ඨාන සූත්‍රය දේශනා කරන්නට පෙර මට පෙන්වා දෙන්නට වටිනා කරුණු රාශියක් තියෙනවා.

මුලින් ම, එකායනො අයං භික්ඛවෙ මග්ගො: ‘මහණෙනි මේ එක ම මඟයි’ කියලා, තථාගතයන් වහන්සේ කළ සූත්‍ර වර්‍ණනාව දැකපු පමණකින් ම සාමාන්‍යයෙන් අපි හැම කෙනෙක් ම සතිපට්ඨාන භාවනාව කරන්නට උත්සාහවත් වෙනවා. නමුත් පින්වතුනි, හොඳට තේරුම් කරගන්නට ඕන කරුණක් තියෙනවා. මේ සතිපට්ඨාන භාවනාව කියල කියන්නේ චතුරාර්ය සත්‍යය අතරින් මාර්ග සත්‍යයට අයිති එකක්. ඒ මාර්ගය අංග අටකින් යුක්තයි. අංග අටකින් යුක්ත මාර්ගයේ එක අංගයක් විතරයි සම්මා සතිය කියන්නේ.

මෙතෙන්ට එන්න ඉස්සරවෙලා අප ළඟ උපදවා ගත යුතු දැනුමක් තියෙනවා. මේ සතිපට්ඨාන සූත්‍රය දේශනා කළේ කාට ද? මේක පුහුණු කළ යුත්තේ කොහොම ද? වැඩිය යුත්තේ කොහොම ද? කියන කාරණාව අපි හොඳින් තේරුම් කර ගන්නට ඕන.

මම ඒකට පොඩි උපමාවක් මේ සූත්‍රය අනුසාරයෙන් ම පෙන්නන්නම්: මේ හැම කාරණාවක ම පෙන්නනවා සමුදයධම්මානුපස්සී වා, වයධම්මානුපස්සී වා, සමුදයවයධම්මානුපස්සී වා: ඇතිවීම හෝ, නැතිවීම හෝ, ඇති ව නැතිවන ධර්‍මතාවය හෝ බලන්න.

මේ පින්වතුන් ඒ ටික ඉගෙනගෙන නොතිබුණොත්; ‘සමුදයධම්මානුපස්සී වා කායස්මිං විහරති, වයධම්මානුපස්සී වා කායස්මිං විහරති, සමුදයවයධම්මානුපස්සී වා කායස්මිං විහරති’ යනුවෙන් දැක්වෙන පරිදි මේ පින්වතුන් ශරීරයේ ඇතිවීම, නැතිවීම සහ ඇති ව නැතිවීම බලන්නේ කොහොම ද? එහෙම නම් මේ ටික වඩන්න පෙර ඒ පිළිබඳ දැනුම තියෙන්න ඕන නේ. ඒ කියන්නේ දුක කියන්නේ මොකක් ද? ඒ දුක ඇතිවෙන්නේ කොහොම ද? ඒ දුක නැතිවෙන්නේ කොහොම ද? කියන මෙන්න මේ ටික තියෙන කෙනාටයි මේ සතිපට්ඨාන භාවනාව වැඩෙන්නේ. අප තුළ අන්න ඒ දැනුම තියෙන්න ඕන. මේ සතිපට්ඨාන සූත්‍රය වඩන වාරයක් ගානේ තමන්ට ප්‍රශ්න ඇතිවෙන්න බැහැ; තිබෙන ප්‍රශ්නත් ලිහෙන්න, විස‍ඳෙන්න ඕන.

නමුත් මම මේ පින්වතුන්ට මෙහෙමෙ කිව්වොත්: “මේ පින්වතුන් ගෙවල් දොරවල්වල ඉඳලා ආවා. දහම ගැන කිසි ම දැනුමක් – අවබෝධයක් ඇත්තේ නැහැ.” එතකොට මේ පින්වතුන් මට කියනවා,
‘ස්වාමීන් වහන්ස, අපට භාවනා කරන්න ඕන.’
එතකොට මම කියනවා, ‘හොඳයි එහෙනම් සති නිමිත්ත තුළ මේ සිත තියාගෙන සිහියෙන් ආශ්වාස ප්‍රස්වාස කරන්න’ කියලා, ඔය ආනාපානසති සටහන කියලා දෙනවා. නැත්නම් පිළිකුල් භාවනාව කියලා දෙනවා.

දැන් මේක කරන්නේ ඇයි? කරන්නේ මොකට ද? කරන්න ඕනේ මොන තැනක් දක්වා ද? කියන ටික තියෙන්නේ මා ගාවයි. ‍ඔය ‍ඇත්තන් කරන්නේ, මම කියපු හින්‍දයි. ඥාන දර්‍ශනය තියෙන්නේ මා ගාවයි; ඔය ඇත්තනුයි ඒක කරන්නේ. දැන්, මේ පින්වතුන් කරන එකෙන් නිවන් දකින්නට වෙන්නේ මටයි. ඇයි? ඥාන දර්‍ශනය තියෙන්නේ මා ගාව නේ.

මේ පින්වතුන් කෙනෙක් කිව්වාට කරන එකක් කරන්නේ. ඒකේ ප්‍රතිඵලය තමයි, ආනාපානසතිය ටිකක් වඩලා, ‘ස්වාමීන් වහන්ස, කියපු ටික කළා. දැන් මොකක්ද කරන්න තියෙන්නේ?’ආයෙත් අහන්න වෙනවා. ආයෙත් පැහැදිලි කරලා දුන්නහම, ‘ආයෙත් මොකක්ද කරන්න තියෙන්නේ?’… මේ විදියට වඩන්න වඩන්න ප්‍රශ්න ඇතිවෙනවා මිසක ප්‍රශ්න ලිහෙන්නේ නැති වෙයි. නමුත් මෙතැන දී කල්‍යාණ මිත්‍රයෙක් හැටියට අප කරන්න ඕන, අප කළ යුත්තේ,
‘මෙන්න මේ කමටහණ වැඩිය යුතුයි.’
‘ඇයි වඩන්නේ?’
‘මෙන්න මේ සඳහායි.’
‘කොහොම ද වඩන්නේ?’
‘මෙන්න මෙහෙමයි.’
‘මොන තැනක් දක්වා කළ යුතු ද?’
‘මෙන්න මේ තැන දක්වායි.’
යනාදි වශයෙන් මෙන්න මේ කාරණා ටික කියලා දෙන්න ඕන. ඒ නිසා මම මේ සතිපට්ඨාන සුත්‍රය විස්තර කරන්නට ඉස්සර වෙලා, සූත්‍රාගත අර්ථය පෙන්නන්නට ඉස්සර වෙලා, පෙන්විය යුතු දහම් කොටසක් තියෙනවා. මෙන්න මේ ටික මම පොඩ්ඩක් මතක් කරනවා; හොඳින් අහන්නට ඕන.

මට මෙහෙම අදහසක් තිබෙනවා: මේ පෙන්නන්න හදන දහම් ටික නොදැන යම්කිසි කෙනෙක් සතිපට්ඨාන භාවනාව කරනවා. තව කෙනෙක් මේ පෙන්නන්න හදන දහම් ටික දැනගෙන දහම නොවඩා ඉන්නවා නම්, මේ දහම් ටික නොදැන කරන කෙනාට වඩා එයා ශ්‍රේෂ්ඨයි, එයා වඩා වටිනවා, කියලා මට හිතෙනවා. එච්චරට අර්ථයක් ඒ ටිකේ මම දකිනවා. මොකද? මේ සතර සතිපට්ඨානය වඩන්නට පෙර සම්පූර්‍ණ සම්මා දිට්ඨිය කියන එක ඇතිවෙන්නට ඕනේ.

අපි ඒකෙ දී මෙතැනින් පටන්ගනිමු: අච්චෙන්ති තණ්හං ඉධ නාමරූපෙ:- බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කරනවා, මේ නාම රූප දෙකේ තණ්හාව නැතිකරන්න. ‘තමා’යයි ගත්ත මේ සවිඤ්ඤාණක කයේත්, බාහිර නාම රූප දෙකේත්, තණ්හාව පවතිනවා. මෙතැන දී තණ්හාව තිබුනොත් උපාදාන වෙනවා. උපාදාන වුනොත් භවය ඇති වෙනවා. භවය ඇතිවුනොත් ජාති, ජරා, මරණ, සෝක, පරිදේව, දුක්, දොම්නස් ඇතිවෙනවා කියලා පර්යායක් තියෙනවා. ඔය වචන ටික නම් අපි අහලා තියෙනවා. නමුත් සතිපට්ඨාන භාවනාව වඩන්න එපමණක් ම ප්‍රමාණවත් වෙන්නේ නැහැ. ඒ කියන්නේ මේ කාරණා ටික තමන්ගේ ජිවිතයෙන් දකින්නට ඕන. එතකොට තමයි අර්ථය දන්නවා කියලා කියන්නේ.

ධර්මය විස්තර කරන දේශකයාණන් වහන්සේලා තණ්හා, උපාදාන, භව, ජාති, ජරා, මරණ, සොක, පරිදෙව, දුක්ඛ, දොමනස්ස, උපායාසා සම්භවන්ති කියලා පෙන්නුවොත් ඔය ටිකට කියන්නේ පෙළ – නැත්නම් ධර්මය කියලයි. ඔය කරුණු ටික තවදුරටත් විස්තර කරලා දුන් විටත් ඔය ටික පෙළයි. ධර්මය දන්නවා කියන්නේ ඒකටයි. ඒ කාරණා තමන්ගේ ජීවිතයෙන් දකිනකොටයි අර්ථය දකින්නේ. අත්‍ථමඤ්ඤාය. ධම්මමඤ්ඤාය ධම්මානුධම්මපටිපන්නො හොති: අර්ථය දැනගෙන, ධර්මය දැනගෙන, ධර්‍මානුධර්‍මප්‍රතිපත්තියේ හැසිරෙන්නට ඕන.

එතකොට මෙතැන දී එක කාරණාවක් තියෙනවා. මේ නාම-රූප දෙකේ තණ්හාව කියන කාරණාව පවතින්නේ, නාම-රූප දෙක පිරිසිඳ නොදකිනකොටයි, නාම-රූප ධර්‍මයෝ පිරිසිඳ නොදන්නාකම නිසයි. එවිට රාග ද්වේශ මෝහ ඇතිවෙනවා. මෙලෙස රාග ද්වේශ මෝහ ඇතිවෙනකොට, ඒ කියන්නේ තණ්හාව ඇති කල්හි උපාදානය වෙනවා. උපාදානය වුනහම භවය වෙනවා කියල කිව්වේ. අපි ඇහෙන් යම් රූපයක් බලනවා නම්, අපි දැනගත්තත් නැතත්, දකින රූපය දැකීමෙන් පස්සේ නිරුද්ධවෙනවා. නමුත් දකින රූපය නිරුද්ධවුනාට, අපට නිරුද්ධ වන බව පෙනෙන්නේ නැහැ. ඇති හැටියටමයි පෙනෙන්නේ.

ඉපිද නිරුද්ධ වෙච්ච දේවල් නිරුද්ධ වෙච්ච බව නොපෙන්වා ඇති හැටියට පෙන්නන මට්ටම දකින්න භවය වශයෙන්.

පින්වතුනි, මම මෙතැනින් ගත්තේ, ‘භවය’ යන්න ‍පැහැදිළි කරලා පෙන්නන්න ඕනෑ නිසයි.

අපි මෙහෙම කිව්වොත්: මේ පින්වතුන් මෙහෙම ඉන්නකොට ඇස් දෙක වහගත්තත්, මේ වටපිටාවේ අනික් අය ඉන්නවා, තව දේවල් තියෙනවා කියලා හිතට දැනෙන ගතියට කියනවා ‘භවය’ කියලා. එහෙම නැත්නම් මෙහෙම ඉන්නකොට තමන්ගේ ගෙදර තියෙනවා, දුව, පුතා, සහෝදරයෝ, අනිත් දේවල් තියෙනවා, මේ මුළු ලෝකයක් ම ඇති බවට තේරෙනවා කියන මට්ටම දකින්න ‘භවය’ හැටියට. ‘භවය’ කියලා කියන්නේ චෙතනා භවො : අපේ ම හිතේ පවතින ඉතා ම සුඛුම, ඛුද්දක විතර්කයි. මේ ජීවිතය අවසන් වෙනකොට, ඔන්න ඔය තියෙනවා, තියෙනවා කියලා අපේ හිතේ හැපිලා හිටින – අපේ හිතට දැනෙන දෙයක් සිහිකරලා තමයි, ප්‍රතිසන්‍ධි වශයෙන් ගන්න යන්නේ. ඇස් කන් නාසාදි ඉන්ද්‍රියවලින් අප අතීතයේ අත්විඳපු රූප ශබ්ද ගන්ධාදි අරමුණු සියල්ල මේ වන විට නිරුද්ධ ව ගොස් අවසානයි. ඒ වුනත් අප තුළ පවත්නා අවිද්‍යාව නිසා ඒවා තව ම තියෙනවා කියන හැඟීම අපේ හිත්වල තියෙනවා. මේ ආකාරයෙන් ඒවා සත්‍ය වශයෙන් ඇත යන හැඟීම නිසා ඊට අනුව ප්‍රතිසන්ධිය ලබනවා. ඒකට තමයි භව පච්චයා ජාති කියලා කියන්නේ.

ප්‍රතිසන්‍ධි වශයෙන් ගියාම මේ වගේ ම ආපහු කයක් ඇතිවෙනවා, සවිඤ්ඤාණක වෙනවා, නැවත ජරා මරණ දුක් ඇතිවෙනවා. ජරා මරණ දුක් ඇතිවෙන්නේ නැවත උපන්නොත්, නැවත උපදින්නේ භවය තිබුණොත්. හොඳට මතක තියා ගන්න. භවය කියලා කියන්නේ : ගෙවල් දොරවල්, යාන වාහන, ඉඩකඩම්, මිලමුදල් කියලා මේවා ඇතිබවට, මුලු ලෝකය ම ඇතිබවට, අපේ මනසේ, නැතිනම් අපට වැටහෙන දැනෙන ගතියයි.

දැන් මේ ඉන්න තැනක ඉඳගෙන ඇස් දෙක වහගන්න. ඇස් දෙක වහගෙන බලන්න, හිතට වැටැහෙයි, අපි වටපිටාවේ ගොඩාක් අය ඉන්නවා කියලා, වටපිටාවක් තියෙනවා කියලා තේරනවා. මෙන්න මේ ඔක්කෝම භවයයි.

භව පච්චයා ජාති කියලා කියන්නේ: ඔන්න ඔතැනිනුයි අපට ඉපදීම ලැබෙන්නේ. ඒකට මම තව කාරණාවක් කියන්නම්: අපේ දෙමව්පියෝ හරි, සහෝදරයෝ හරි, කවුරුහරි වෙනත් ඥාතිවරයෙක් හරි මියගියොත්, දැන් ඒ අය මේ භෞතික ලෝකයේ නැහැ. නමුත් බලන්න, සිහිකරනකොට ඒ අය තමන්ගේ මනස තුළ නැද්ද කියලා. සිහි කළ හැකියි. තමන්ගේ මියගිය ඥාතිවරයා තමන්ට සිහි කරන්න පුළුවන්. සිහි කරනකොට ඉන්නවා. හොඳයි මරණාසන්න මොහොතේ ඒ තමන්ගේ මිය ගිය ඥාතිවරයා සිහිකරන්න, සිහිවෙන්න බැරි ද? පුළුවනි. ඒ සිහිකරනකොට, සිහිවෙනකොට ඒ ඥාතිවරයාට ආදරයක්, සෙනෙහසක්, වෙනදා වාගේ ම ඇතිවුනොත් ඊට අනුව අපි සසරේ ආපහු උපදින්නේ නැති වෙයි ද? උපදිනවා මයි.
අපි හිතාගෙන ඉන්නේ භව පච්චයා ජාති කියනකොට මේ බාහිර දේවල් තියෙන නිසා ඒවාට තණ්හාවෙන් උපදිනවා කියලයි. බාහිර දේවල් භවය වුනා නම්, කොහොම ද අපි මැරිච්ච ඥාතිවරයා සිහිකරලා එයාට තියෙන තණ්හාවෙන් උපදින්නේ?
එතකොට භව පච්චයා ජාති – ජාති කියන්නේ ඉපදෙනවා – ඉපදෙන්නට හේතුවුනේ මොකක් ද?

භවයයි.

එතකොට භවය කොහෙද තිබිලා තියෙන්නේ? අපි හිතාගෙන ඉන්න විදියේ භෞතික ලෝකයක් තුළ ද? නෑ.

භවය තියෙන්නේ අපේ මනස තුළයි.

භවය නිසා ජාතිය වෙනවා. ජාති – කියන්නේ උපන්නොත් ජරා මරණ දෙක තියෙනවා. එතකොට ඒ අපිත් මියගිය ඥාතිවරයා වගේ; දැනුත් ගෙවල් දොරවල්, යාන වාහන, ඉඩකඩම්, මිලමුදල් තියෙනවා කියලා අපි හිතාගෙන ඉන්නකොට ඒ ඔක්කෝම මියගිය අතීතයයි. දැන් අපට මෙතැන ඉඳන් ගෙදර සිහිකරන්න කිව්වොත් එය සිහි කළ හැකියි. එතකොට අපට හිතෙන්නේ තියෙන ගෙදර සිහි කළා කියලයි. නමුත් අපට හිතෙන්නේ නැහැ අපි සිහිකරගත්තේ අපේ මනසයි කියලා.

හොඳයි අපි තියෙන ගෙදර නම් සිහිකෙරුවේ, දැන් බලන්න ඔය ගොල්ලන්ගේ කෙනා කෙනාගේ ගෙදර, කවුද ඇවිල්ලා ඉන්නේ, මොනවද තියෙන්නේ කියල දැන් බලන්න. එහෙම බලන්න බැරිනම්, පෙනෙන්නේ නැත්නම් තේරුම් ගන්න ඕන අපි දැකපු දර්‍ශනයක් සිහිකරගෙන මිසක සැබෑ ලෙස තියෙන දෙයක් සිහිකරගෙන නොවෙයි කියලා.

එතකොට මේ කාරණා ටිකෙන් මතක් කළේ භවය කියනකොට බාහිර භෞතික දේට ඈඳගෙන දකින්න එපා. අපේ මනස තුළ බාහිර දේවල් ඇතිබවට තියෙන ගතිය, භවය හැටියට දකින්න.

‘ගෙදර’ කියලා සිහි කරනකොට බාහිර ගෙදරක් තියෙනවා කියල හිතට දැනෙන ගතිය, පෙන්නන ගතිය තමයි ‘භවය’ කියන්නේ. අපේ හිතටයි එම ගතිය, ස්වභාවය තේරෙන්නේ. ඔය ගතිය ඇතිතාක් සසර උපදින්න වෙනවා.

දැන් භවය නිසා ජාතිය කියන එක අපට තේරෙනවා. ඒ කියන්නේ මරණාසන්න මොහොතේ දී ඕනෑ ම දෙයක් සිහිවුනොත්, සිහිවෙච්චි දේට අනුව ප්‍රතිසන්‍ධි ලබන්න පුළුවන්. ඕනෑම නිමිත්තක් ප්‍රතිසන්‍ධිය සඳහා යෙදෙනවා. එතකොට ජාතියට හේතුව භවයයි.

මතු සම්බන්ධයි!

සියළුම ලිපි සඳහා පිවිසෙන්න : https://goo.gl/1VE9ZO

ලබුනෝරුව කන්ද ආරණ්‍ය සේනාසනවාසී අති පූජ්‍ය මාන්කඩවල සුදස්සන හිමියන් විසින් පවත්වන්නට යෙදුනා වූ ධර්ම දේශනයක් මෙසේ ලිඛිත මාධ්‍යයෙන්, කොටස් වශයෙන් පල කිරීමකි. දේශන විලාශයේ එන හඬ හැසුරුම් කියවීමේ දී හමු නොවන බැවින් ගැටළු සහගත තැන් හමුවිය හැකිය. එහෙත් මෙයින් ලබාගත හැකි ධර්මාවබෝධය අති විශාල බැවින් ප‍්‍රවේශමෙන් කියවා තේරුම් ගන්නට උත්සාහ කරන මෙන් කාරුණිකව ඉල්ලමු.

සියළු දානයන් අතර ධර්ම දානයම අග‍්‍ර වන්නේය. මෙම සදහම් පණිවිඩය සියළු දෙනා අතර බෙදා හැර ධර්ම දානමය උතුම් පුණ්‍යකර්මයට ඔබත් දායක වන්න!

තෙරුවන් සරණයි! චතුරාය්‍ය සත්‍යය අවබෝධ වේවා! via Facebook Pages http://ift.tt/1GMS4Lf